IBRAHIM IBN JAKUB

Z Tortosy w Katalonii (Hiszpania), podróżnik żydowski, odwiedził w 973 cesarza Ottona I w Merseburgu jako członek poselstwa kalifa z Kordoby, podróżował po Niemczech i Czechach, gdzie zgromadził informacje (które później przekazał swemu władcy) o Słowiańszczyźnie, m.in. o Wołyniu pomorskim, o ziemiach...

ICHNEUMON

Mangusta, niewielki ssak drapieżny z rodziny łaszowatych. Mungos ichneumon, szczur faraona, oswajany i czczony w staroż. Egipcie jako tępiciel jadowitych węży i gryzoni, oraz rzekomy pożeracz krokodylich jaj (por. Ibis).

Antyczna legenda głosi, że ichneumon zakrada się do pyska ziewającego krokodyla, po...

HYPOKAUSTON

W staroż. Grecji i w Rzymie centralne ogrzewanie w łaźniach i w domach mieszkalnych nagrzanym powietrzem krążącym w przewodach podłogowych i ściennych.

HYMET

Gr. Hymettós, pasmo górskie w Attyce, zamykające równinę ateńską od płd. wschodu, w staroż. zalesione i słynne ze swoich miodów i kamieniołomów białego i niebieskiego marmuru.

HYPSIPYLE

Mit. gr. córka króla Lemnos Toasa, syna Dionizosa. Gdy kobiety lemnijskie zaprzestały składania ofiar Afrodycie (gdyż były niezadowolone z mężów), bogini obdarzyła je przykrym zapachem, wobec czego mężowie ich wzięli sobie konkubiny z Tracji.

Wówczas kobiety zmówiły się i wymordowały wszystkich...

HYMN

Lit., muz. uroczysta pieśń świąteczna a. pochwalna ku czci Boga, bohaterów itd.; uroczysta pieśń narodowa, państwowa, organizacyjna, związkowa itp., symbolizująca określoną ideę; por. Pean, Psalm.

Hymn narodowy (państwowy) zob. Brabanęonne; Deutschland, Deutschland; God save the King; Gwiazda...

HYPATIA z Aleksandrii

Córka matematyka Teona, wydawcy Elementów Euklidesa, była matematykiem, filozofem neoplatońskim i astronomem, profesorem w Muzeum Aleksandryjskim, a przy tym kobietą urodziwą, wymowną i wierną wyznawczynią pogańskiej religii.

Nazwana męczennicą nauki, gdyż została zamordowana przez sfanatyzowany tłum...

HYPERBOREJE

Hyperborejowie, Hyperborejczycy, mit. gr. mityczni mieszkańcy dalekiej Północy, gdzie słońce wschodzi i zachodzi tylko raz na rok, czcigodny lud wyznawców Apollina (który zjeżdża do nich na zimę), żyjący w szczęściu i spokoju.

U Sienkiewicza zamiast „Rosja" (z uwagi na cenzurę carską). Nazwa różnie...

HYPERION

Mit. gr. syn Uranosa i Gai, jeden z tytanów, mąż Tei, z którą miał dzieci: Heliosa, Selene i Eos, trzy bóstwa światła.

Niekiedy imieniem jego nazywali poeci staroż. samo słońce. Hyperion poemat epicki wierszem wolnym (1820) Johna Keatsa, nie dokończony, jeden z najbardziej znanych utworów...