-
Ocena brak
Łukasz Górnicki (1527-1603)
Młodzież polska kształcąca się we Włoszech przywoziła z sobą do Polski nie tylko wiedzę, zwłaszcza znajomość literatury starożytnej, ale nadto obyczaje, ogładę towarzyską i w ogóle cywilizację włoską, którą się starała potem krzewić we własnym kraju. Otóż jednym z jej najgorliwszych...
-
Ocena brak
Stanisław Orzechowski
Żywy udział społeczeństwa polskiego w życiu publicznym stworzył nową, prawie zupełnie nie znaną w wiekach średnich gałąź literatury, mianowicie publicystykę; prasy periodycznej nie było jeszcze w Polsce XVI wieku, ale ukazywało się za to całe mnóstwo pisemek ulotnych i broszur, których...
-
Ocena brak
Andrzej Frycz Modrzewski - O naprawie Rzeczypospolitej
Żywy ruch religijny, jaki ogarnął Polskę XVI wieku, przyczynił się nie tylko do rozwoju umysłowego wielu jednostek, ale i do uszlachetnienia ich uczuć, do przejęcia się zasadami moralności chrześcijańskiej. Jednym z najlepszych i najpiękniejszych tego objawów jest znakomite dzieło łacińskie O...
-
Ocena brak
Marcin Kromer
Kronika świata Bielskiego, zawierająca w sobie i kronikę Polski, umożliwiła ogółowi społeczeństwa poznanie przeszłości własnego kraju; ludziom średnio wykształconym wystarczała zupełnie, ale humanistów raziła zarówno swoją krótkością, jak naiwnością i prostotą. Obszernej i znakomitej...
-
Ocena brak
Marcin Bielski
Zasługi około utrwalenia języka ojczystego w literaturze dzieli z Rejem ziemianin i rycerz, szlachcic sieradzki Marcin Bielski (1495-1575). Nie posiadał on ani wybitnego talentu, ani tej łatwości pisania, co Rej, ale przepadając za książkami, usilną pracą nabył więcej wiadomości i wyrobił sobie...
-
Ocena brak
Mikołaj Rej - Przypowieści przypadłe
Odrębne stanowisko wśród utworów Reja zajmują wierszowane facecje, czyli dykteryjki, wydane w roku 1562 pod tytułem Przypowieści przypadłe, a po śmierci Reja pod tytułem Figliki albo rozlicznych ludzi przypadki dworskie, które sobie po zatrudnionych myślach dla krotofile, wolny będąc, czytać możesz...
-
Ocena brak
Mikołaj Rej - Spólne narzekanie wszej Korony na porządną niedbalość naszę
Bo że Rej kochał Polskę, tego dowodem jest jego piękny utwór, mieszczący się również w Zwierciadle, pt. Spólne narzekanie wszej Korony na porządną niedbalość naszę. Unosi się tutaj Rej nad Polską, nad jej wielkością i potęgą, dostatkami i bogactwem, odwagą i męstwem narodu, ale gorzkimi łzami...
-
Ocena brak
Żywot człowieka poczciwego - Mikołaj Rej
Pod koniec życia Rej, pragnąc zostawić po sobie pamiątkę poczciwym ludziom stanu rycerskiego (to jest szlachcie), napisał obszerne dzieło pt. Zwierciadło albo kształt, w którym każdy stan snadnie sie może swym sprawam jako we zwierciedle przypatrzyć (1568). Na dzieło to składa się kilka utworów...
-
Ocena brak
Mikołaj Rej - Wizerunk własny żywota człowieka poczciwego, w którym jako we zwierciedle snadnie każdy swe sprawy oględać może, zebrany i z filozofów, i z różnych obyczajów świata tego
Najobszerniejszym utworem wierszowanym Reja jest poemat dydaktyczny obejmujący przeszło dwanaście tysięcy wierszy: Wizerunk własny żywota człowieka poczciwego, w którym jako we zwierciedle snadnie każdy swe sprawy oględać może, zebrany i z filozofów, i ż różnych obyczajów świata tego (1558). Krótka...
-
Ocena brak
Mikołaj Rej - Krótka rozprawa miedzy trzemi osobami: panem, wójtem a plebanem, którzy i swe, i innych ludzi przygody wyczytają, a takież i zbytki, i pożytki dzisiejszego świata
Krótka rozprawa miedzy trzemi osobami: panem, wójtem a plebanem, którzy i swe, i innych ludzi przygody wyczytają, a takież i zbytki, i pożytki dzisiejszego świata (1543) to najlepsza satyra polska XVI wieku. Trzy rozmawiające z sobą osoby: pan, wójt i pleban, są przedstawicielami trzech warstw...