-
Ocena brak
POLSKA
Nazwa przymiotnikowa, z domyślnym ziemia, znacząca to samo, co polna, a więc „kraina pól". Pochodzi od nazwy plemienia Polan, mieszkających we wczesnym śrdw. nad Wartą, na obszarze nazywanym wówczas Polską. Już w XI w. nazwą tą obejmowano całe państwo w dorzeczu Odry i Wisły, ale pamięć o dawnej...
-
Ocena brak
POLKA
Wirowy czeski taniec narodowy, w rytmie 2/4, tempie szybkim, powstały ok. 1830 w Czechach, wkrótce potem rozprzestrzeniony w Europie i Ameryce jako taniec towarzyski, tańczony do pocz. XX w. W stylizowanej formie wprowadzona do muzyki art. przez Bedricha Smetanę (np. Sprzedana narzeczona); z czes. pulka...
-
Ocena brak
POLIHYMNIA
Mit. gr. muza (zob.) sakralnej pieśni chóralnej, bez atrybutów, przedstawiana jako kobieta pogrążona w myślach; łac. Polyhymnia dosł. 'bogata w pieśni', gr. Polymnia.
-
Ocena brak
POLO MARCO
1254-1324, Wenecjanin, największy europ. podróżnik śrdw. Jego ojciec Niccoló i stryj Matteo, kupcy weneccy, wybrawszy się w 1253 w podróż handlową po konstantynopolskim cesarstwie łacińskim, niespodziewanie odcięci od powrotu, gdyż Konstantynopol wpadł w ręce Paleologów, wrogów wenecjan, zapuścili się...
-
Ocena brak
POLIKRATES
Gr. Polykrates, bogaty kupiec z Samos, który, wykorzystując niezadowolenie ludu z rządów arystokracji, przy pomocy nielicznej drużyny zagarnął władzę i stał się ok. 538 pne. tyranem Samos. Był władcą bezwzględnym o wielkiej energii, zdolnościach i szczęściu. Jego potężna flota korsarska opanowała...
-
Ocena brak
POLIKSENA
Gr. Polyksene, mit. gr. wg pohomerowskich poetów cyklicznych nąj młodsza córka króla Troi Priama i Hekabe. Po zdobyciu Troi duch Achillesa objawił się nad jego grobem i zażądał złożenia sobie ofiary z wziętej do niewoli Polikseny.
Posłuszny syn bohatera, Neoptolemos, zabija nieustraszoną w obliczu...
-
Ocena brak
POLINIK
Gr. Polyneikes, mit. gr. syn Edypa i Jokasty, brat Eteoklesa (zob.) i Antygony (zob.); zob. Siedem (Siedmiu przeciw Tebom).
-
Ocena brak
POLENLIEDER
(wym. poulenli:der) Nm., 'pieśni o Polsce', wiersze i pieśni poetów niemieckich i austriackich, tworzone w latach 1831-45 pod wpływem wydarzeń powstania listopadowego i nadchodzącej Wiosny Ludów, wyrażające solidarność z walczącymi o wolność Polakami.
Pisali je m.in. August von Platen-Hallermunde...
-
Ocena brak
POLIS
Miasto-państwo, struktura społ.-polit. starożytnego świata gr., podzielonego na wielką liczbę niezależnych małych państewek, składających się z ufortyfikowanego miasta, zazw. z twierdzą na wzgórzu, zwaną później akropolis, i obszaru otaczającego, rolniczo-pasterskiego, jak np. Ateny z Attyką -...
-
Ocena brak
POLEWKA
W dawnej kuchni polskiej każda zupa, prócz mających specjalne nazwy, jak barszcz, żur, rosół czy kapuśniak. Czarna polewka zob. Czarny.
Dworska (pańska) polewka dawn. dworski chleb, dworacka kasza, służba szlachcica na dworze magnata, jego patrona. Piwna (a. winna) polewka dawn. grzane piwo (a. wino) z...