PUTNIA

Cebrzyk, szaflik, drewniane wiadro o jednej rękojeści (jednym uchu) do pojenia koni, ale również na mleko, miód, owoce itd.; niekiedy o dwóch uchach.

Być w putni przen. w ciężkim, trudnym położeniu, w matni, w sytuacji bez wyjścia.

PUZDRO

Skrzynka, szkatułka, pudło drewniane, zazw. z zamkiem, okuciami, uchwytami, przegródkami a. wklęsłościami różnego kształtu i przeznaczenia, do przechowywania rozmaitych przedmiotów, apteczki, butelek, kieliszków, nakryć, przyborów toaletowych, zwykle ozdobne, używane powszechnie w XVII-XIX w., zwłaszcza w...

PUSTELNIA

Samotnia, erem (gr.), eremitorium (łac., por. Ermitaż), mieszkanie pustelnika, samotnika, odległe od ludzkich siedzib; małe domki z ogródkiem, w jakich mieszkają eremici (anachoreci, pustelnicy), zakonnicy zachowujący wspólną regułę zakonną, lecz mieszkający w odosobnieniu (gł. kartuzi i kameduli), w...

PYPEĆ

Chorobowe, czasami zrogowaciałe zgrubienie na górnej powierzchni języka drobiu, utrudniające pobieranie pokarmu; ze śr.-g.-nm. pfiffiz od łac. pituita 'śluz; żywica'.

Dostać (mieć) pypcia na języku łgać, bredzić, pytlować, pleść bzdury.

Bodajś dostał pypcia na języku zwrot skierowany do osoby...

PUSZCZA

Dawn. miejsce puste, bezludne, pustynia; wielki las dziewiczy; pierwotny; wielkich puszcz liczono w dawnej Polsce sześć: Białowieska, Kampinoska, Kozienicka, Niepołomicka (zob. Niepołomice), Łomżyńska i Zielona; obecnie - większy kompleks leśny; zob. też Las. Głos wołąjącego na puszczy zob...

PYRAM I TYSBE

Gr. Pyramos, Thisbe, babilońska para kochanków, bohaterowie romantycznej legendy gr., opowiedzianej m.in. przez Owidiusza w Metamorfozach, 4, 55 i n. Rodzice nie chcieli się zgodzić na ich małżeństwo i zabronili im widywania się, co jeszcze bardziej rozpaliło wzajemne uczucia.

Domy ich sąsiadowały z...

PUSZKA

W XV i na pocz. XVI w. broń palna (puszka mniejsza - ręczna broń palna; puszka większa - działo); pudełko z blachy, drzewa, masy itp. do przechowywania różnych przedmiotów i produktów; duża skarbonka do zbiórki ulicznej; kośc. rz.-kat. kielich z pokrywką służący do przechowywania komunikantów...

PYRRUS

Gr. Pyrrhos, 319-272 pne., najsłynniejszy z epirockiego plemienia Molossów król Epiru, jeden z najwybitniejszych taktyków wojskowych swojej epoki, zręczny, ale awanturniczy polityk, usiłował przez połączenie hellenistycznych państw zdobyć dla swego kraju pozycję mocarstwową.

Wykorzystując wojny...

PUSZKIN

Miasto w obwodzie Leningradzkim (Ros. FSRR); w pocz. XVIII w. mała posiadłość, którą car Paweł I ofiarował swojej żonie, Katarzynie Aleksiejewnie; w 1725 rezydencję nazwano Carskie Sioło. Po Rewolucji przemianowane na Dietskoje Siełó, a w 1937 nazwano je Puszkin, na cześć największego poety ros...