THULE

Gr. Thoule, nie zidentyfikowana wyspa na płn. od Brytanii, odkryta przez żeglarza i geografa gr, z IV w. pne., Pyteasza z Marsylii (zob.); nazwa zawiera prawdop. germański pień f/m/'kraj wysoki', spotykany i dziś w skandynawskim nazewnictwie geogr. Ultima Thule łaci, kraniec świata, wyspa położona na...

TIARA

Uroczyste nakrycie głowy, zazw. kształtu stożkowatego, złote a. srebrne, ozdobione szlachetnymi kamieniami, noszone jako symbol władzy przez władców i kapłanów staroż. Bliskiego Wschodu; uroczyste nakrycie głowy papieża noszone do 1965 przy wystąpieniach w charakterze głowy kościoła, od XI w...

THESAURUS

Tezaurus, dzieło zawierające (kompletny) zbiór wyrazów a. wiadomości z określonej dziedziny; łac., ' skarb; zbiór; kolekcja' z gr. thesaurós 'magazyn; skarb(iec)'; por. Estienne; Knapiusz.

TEUKROS (2)

Syn Telamona (zob.) i Hezjone, przyrodni brat Wielkiego Ajaksa, z którym poszedł na wojnę trojańską, a w igrzyskach pogrzebowych ku czci Achillesa okazał się najlepszym łucznikiem spośród Greków.

Teukros brąz W. H. Thornycrofta (1850-1925), Chicago, Art Institute.

TEZEUSZ

Gr. Theseus, mit. gr. heros ateński, syn króla Aten Egeusza (zob.) i Aitry, córki Pelopidy Pitteusa, mądrego króla Trojdzeny; wg innej wersji Aitry i Posejdona, którego zresztą identyfikowano z Egeuszem.

Jak Posejdon był bogiem narodowym plemienia Jonów, tak Tezeusz był głównym bohaterem jońskim, którego...

TĘCZA

Zjawisko świetlne w postaci wielobarwnegcf łuku, ukazujące się na tle zasłony z kropel wody oświetlonych promieniami słońca, powstające wskutek załamania, rozszczepienia i wewn. odbicia tych promieni, padających na krople deszczu, mżawki a. mgły; archit. kośc. łuk tęczowy, rozwiązanie przejścia...

TĘCZYŃSKI Jan Chrzciciel

ok. 1540-63, Syn wojewody krakowskiego, Stanisława, wojewoda bełski, starosta lubelski; wysłany w 1561 przez Zygmunta Augusta do Szwecji celem pozyskania jej do przymierza z Polską. Tam 21 -letni dyplomata zakochał się bez pamięci w księżniczce szwedzkiej Cecylii, siostrze Eryka XIV, i uzyskał...

THERMIDOR

Jedenasty miesiąc francuskiego kalendarza republikańskiego, lipiec-sierpień; por. Kalendarz; z gr. therrrie 'ciepło' i doron 'dar'. 9 thermidora roku II (27 VIII 1794) data obalenia rządów jakobińskich, upadku Robespierre'a, objęcia władzy przez termidorianów, fr. thermidoriens, rzeczników władzy...

TETYDA

Gr. Thetis, córka Nereusa i Doris, najsłynniejsza z nereid, której przeznaczeniem było urodzić syna potężniejszego niż jego ojciec. Kochali się W niej Zeus i Posejdon, gdy jednak Temida zdradziła przeznaczenie Tetydy swemu synowi, Prometeuszowi, a ten Zeusowi (w zamian za uwolnienie ze skały Kaukazu)...