-
Ocena brak
ANTOLOGIA
Wybór (fragmentów) utworów lit. a. epigramów różnych autorów; z pierwszych antologii gr. najważniejsze były: zbiór epigramów ponad 40 dawniejszych poetów pt. Wieniec, gr. Stćphanos, ułożony przez poetę gr. Meleagra z Gadary (Palestyna) ok. 70 pne., Wieniec Filipposa z Tessalonike (ok. 40 ne.) i Krąg...
-
Ocena brak
ANTIOPA (2)
Mit. gr. matka Amfiona (zob.) i Zetosa, których spłodziła z Zeusem, gdy nawiedził ją w postaci satyra.
Jowisz jako satyr i Antiope obraz (ok. 1560) Tycjana, Paryż, Luwr. Obraz J. A. Watteau, Paryż, Luwr.
Jowisz i Antiope obraz (1650) J. Jordaensa, Grenoble. Obraz L. Silvestre'a. Obraz (ok. 1768) J. L...
-
Ocena brak
ANTIOPA (1)
Antiópe, (1) mii. gr., zwana też Hippolitą, królowa amazonek, porwana do Aten przez Tezeusza (co spowodowało najazd amazonek na Attykę i walki zakończone pokojem), została jego żoną i matką Hippolita.
-
Ocena brak
ANTINOOS (1)
Antinous, w Odysei Homera najzuchwalszy i najbezecniejszy z zalotników Penelopy, który dążył do władzy w Itace i do zgładzenia Telemacha: zginął od strzały z łuku Odyseusza, kiedy podnosił do ust puchar z winem; Odyseja, 22, 8; por. Ankajos.
-
Ocena brak
ANTINOOS (2)
Antinous, urodziwy młodzieniec gr. z Bitynii, ok. 112-ok. 130 ne., faworyt cesarza Hadriana; towarzysząc mu w czasie podróży po Nilu utonął (wg niektórych, oddając życie za cesarza), Jego przyjaźń z Hadrianem i tragiczna śmierć przyniosły mu legendarną niemal sławę: cesarz zaliczył go w poczet...
-
Ocena brak
ANTEUSZ
Gr. Anta i os, mit. gr. gigant libijski, syn Posejdona i Gai (Ziemi), który zmuszał podróżnych do walki wręcz i każdego zabijał, bo dopóki dotykał Matki-Ziemi, był nie do pokonania; zabił go w walce Herakles, uniósłszy przedtem w górę.
Herakles i Anteusz rzeźba Pollaiuola, Florencja, Bargello. Obraz...
-
Ocena brak
ANTAŁ(EK)
Mała beczułka; w Polsce od XVI w. miara wina a. piwa objętości od 6 do 18 garnców; z węg. antalag 'ćwierć a. pół beczki'.
-
Ocena brak
ANTARES
Jedna z najczerwieńszych gwiazd nieba, najjaśniejsza (alfa) w konstelacji Niedźwiadka (łac.Scorpio), zwana też Sercem Skorpiona, podwójna, o średnicy 285 razy dłuższej od średnicy Słońca, odległa o 400 lat świetlnych; z gr. Antares 'podobny do Aresa', tj. do czerwonej planety Mars.
-
Ocena brak
AN(N)IWERSARZ
Dawn. rocznica; nabożeństwo żałobne w rocznicę śmierci; z łac. anniversarius 'doroczny'.
-
Ocena brak
ANSAMBL
Przest. scena zbiorowa w sztuce teatr., w operze; zespół aktorów a. muzyków; dawn. harmonia, zestrojenie składników dzieła art.; z. fr. ensemble 'całość, zgodność, zespół'.