-
Ocena brak
AVE MARIA
Łac., 'Zdrowaś Maria.', Pozdrowienie Anielskie, modlitwa do Matki Boskiej; pierwsze zdania oparte są na słowach pozdrowienia archanioła Gabriela (Biblia, Ew. wg Łuk., 1,28; zwiastowanie dalsze na słowach jej krewnej, Elżbiety, Łuk., 1, 42. Obecny kształt ustalony w XVI w.
Liczne opracowania muzyczne, z...
-
Ocena brak
AVALON
Wyspa, na której król Artur (zob.), zabawiany przez liczne przystojne czarodziejki, bez zbytniej niecierpliwości oczekuje chwili, kiedy jego kraj znajdzie się w potrzebie, aby przyjść mu z pomocą; celt., 'wyspa jabłek', w mit. celt. Wyspa Błogosławionych, ziemski raj na Morzu Zachodnim.
-
Ocena brak
AVA
Frau Ava, poetka śrdw., zm. w 1127, jako pustelnica w okolicach Melku (w Dolnej Austrii).
Była to pierwsza tworząca w jęz. nm. znana pisarka niemiecka. Jej zbiór poematów zawiera Życie Jezusa i dwa krótsze utwory: Antychryst i Sąd Ostateczny, wraz z krótką autobiografią.
Te bezpretensjonalne, naiwne...
-
Ocena brak
AUZONIA
Łac. Ausonia, dawna poetycka nazwa Italii, od Auzonów, staroitalskiego szczepu zamieszkałego pierw, w środk. i płd. Italii.
Wiej, wietrze! ku Północy, z auzońskich ogrodów
Pójdę przez ostre Alpy i zastępy lodów.
K. Brodziński. Wiersz pisany na Alpach, 93-94.
-
Ocena brak
AUTUN
(wym. otę) Miasto nad rzeką Arroux w dawnej prowincji Buigundii (środk. Francja), rzymskie Augustodunum, Augusta Aeduorum, zał. w I w. pne. stolica Eduów, w pobliżu dawnej stolicy Bibrakte, jedno z ważniejszych miast Galii; ruiny rz. teatru, świątyń Apollina, Minerwy i Janusa, mury miejskie z dwiema...
-
Ocena brak
AUTORAMENT
Dawn. typ, rodzaj, pokrój, moda. Autorament cudzoziemski i narodowy.
Zapoczątkowane przez Władysława IV w 1633 reformy wojskowe doprowadziły do podziału wojska polskiego na dwa autoramenty: cudzoziemski i narodowy; do pierwszego należały: rajtaria, dragonia, arkebuzerzy i piechota zw. niemiecką; do...
-
Ocena brak
AUTEUIL
(wym. otćjj) Dawne miasteczko dep. Sekwany, ulubione miejsce pobytu Boileau, Moliera, La Fontaine'a, później Condorceta itd., od 1860 dzielnica Paryża ze słynnym hipodromem do gonitw przeszkodowych i płotowych w Lasku Bulońskim.
-
Ocena brak
AUTO - DA - FE
Port., dosł. 'akt wiary; wyrok sądowy', w XV-XVIII w. w Hiszpanii i Portugalii, ceremoniał procesu publicznego inkwizycji przeciw heretykowi (kacerzowi) i ogłoszenie wyroku; wykonanie wyroku, zwł. przez spalenie na stosie heretyka a. zabronionych książek.
-
Ocena brak
AUSTRIA
Zob. Anna Austriaczka; Mayerling; Wiedeń. Austriacka warga zob. Habsburgowie (Habsburska warga). Austriackie gadanie bez większego znaczenia, niegodne uwagi, niepoważne, czcze, mało warte.
Niech inni prowadzą wojny, ty, szczęśliwa Austrio, zawieraj małżeństwa, łac. Bella gerant alii, tu, felix Austria...
-
Ocena brak
AUSTERLITZ
Miasto na Morawach (dziś Sławków, Czechosłowacja), gdzie Napoleon w wielkiej bitwie 2 XII 1805 pokonał połączone armie austriacką i rosyjską, dowodzone przez Franciszka II i Aleksandra I. Stąd nazwa: „bitwa trzech cesarzy".
W dniu bitwy o czwartej rano, gdy Napoleon opuścił swój namiot, okolicę...