CICERO(N)

Marcus Tullius Cicero, 106-43 pne., najwybitniejszy mówca rzymski, teoretyk wymowy, stylista i filozof, polityk, pisarz, poeta. Po studiach prawa i filozofii rozpoczął w 80 r. karierę obrońcy sądowego, a sukcesy w tej dziedzinie otworzyły mu drogę do najwyższych urzędów: został senatorem w 75, edylem...

CHRYZEJDA

Gr. Chryseis, wg Iliady, 1, Homera piękna branka, córka Chryzesa, kapłana Apollina w Chryzie, ofiarowana Agamemnonowi jako dar honorowy. Gdy Agamemnon nie chciał przyjąć za nią okupu od zbolałego ojca, ten poskarżył się Apollinowi, który zesłał na Greków zarazę.

Po 10 dniach, za radą Achillesa i...

CHRYZOSTOM

Gr. chrysóstomos 'złotousty', przydomek św. Jana z Antiochii, ok. 347-407, doktora kościoła, największego z greckich ojców kościoła, od 398 patriarchy Konstantynopola, słynnego z wymowy kaznodziei.

CHRZANOWSKA Anna Dorota

Z domu de Frezen a. Fressen, a. Freyzen, pochodząca prawdop. z Kurlandii, druga żona Jana Samuela, komendanta Trembowli, znacznie młodsza od męża i podobno urodziwa; w czasie oblężenia zamku trembowelskiego, potężnej warowni na wzgórzu, przez armię turecką pod dowództwem Ibrahima Szyszmana, paszy Alepu...

CHRYSTUS

Gr. christós 'namaszczony, pomazaniec', tł. z hebr. maszijah 'pomazaniec, Mesjasz', w Nowym Testamencie tytuł przydany Jezusowi, stał się później jakby drugim jego imieniem; zob. Jezus Chrystus; Święty (monogram). Chrystus z martwych wstał je najdawniej zapisana (w 1365 w Płocku) polska pieśń rei...

CHRISTINE DE PISAN

1363-1431, Poetka francuska, córka Włocha, astrologa Karola V; ur. w Bolonii, zabrana przez ojca do Francji w 1370, spędziła dzieciństwo i młodość na dworze król., w 15. roku życia wyszła za mąż, a w 22. owdowiała, zostając z trojgiem dzieci, zrujnowana przez procesy. Zaczyna układać. ronda i...

CHRUST

Suche gałęzie odpadłe z krzewów i wierzr chołków drzew (używane na opał, do wiązania płotów a. jako faszyna do pokrywania grobli); wiklina, gąszcz, zarośla, chruśniak, chrustniak, krzaki; na południu i wschodzie Polski - faworki; Drapichrust włóczęga, obieżyświat, powsinoga; gałgan, hultaj;...

CHRISTIE'S

(wym. kristiz) Salon aukcji (przetargów publicznych) zał. w 1766 w Londynie przez Jamesa Christie, 1730-1803, dziś także z filią nowojorską; firma zajmuje się sprzedażą z licytacji i szacunkiem (oceną wartości pieniężnej) obrazów, mebli, srebra, porcelany, książek, klejnotów, starej broni i zbroi...

CHÓR (2)

Archit. prezbiterium, przestrzeń kościoła przeznaczona dla duchowieństwa, często wydzielona od nawy lekkim podwyższeniem, balustradą i łukiem tęczowym, zawierająca ołtarz główny, stalle itd.; archit. chór muzyczny, śpiewaczy,' empora organowa, trybuna śpiewacza, organowa, pomieszczenie w kościele na...