-
Ocena brak
Św. ELIGIUSZ
Fr. St. Elói, 588-659, zręczny złotnik, który zdobył względy merowińskich królów fr. Chlotara II i jego syna, Dagoberta I (zob.). Został podskarbim królewskim i biskupem Noyon.
Patron kowali, ślusarzy, a zwł. złotników, apostoł Flandrii. Żywot jego opisano wierszem w XIII w. w Noyon; łac. eligius...
-
Ocena brak
ELIKSIR
Farm. kosmet. mieszanina nalewki roślinnej z olejkiem eterycznym; odwar, wyciąg rośliny na spirytusie.
Eliksir miłosny zob. Napój (miłosny). Eliksir życia płyn a. proszek poszukiwany przez alchemików, mogący przedłużać życie w sposób nieograniczony i zapewnić wieczną młodość; w łac. śrdw. elixir...
-
Ocena brak
ELIDA
Gr. Elis, Eleia, kraina historyczna w płn.-zach. części Peloponezu, żyzna, rolnicza, nawodniona rzekami Alfejosem i Penejosem, słynna z hodowli bydła i koni.
Swą godność kraju świętego, którego mieszkańcom przyznano przywileje kapłańskie, zawdzięczała Najsławniejszemu okręgowi kultowemu Zeusa w...
-
Ocena brak
ELIASZ z Tiszbe w Gilead
Wielki prorok izraelski z L poł. IX w. pne., jedna z głównych postaci Biblii, czczona przez mozaizm, chrześcijaństwo (zwł. zakon karmelitów) i islam. Pojawia się nagle (3. Ks. Król., 17,1), aby ratować religię Jehowy, zagrożoną przez działalność niegodziwej Jezabel (zob.), żony Achaba (zob.), która...
-
Ocena brak
ELEUTERIE
W staroż. Grecji uroczystości ku czci Zeusa Eleuteriosa (Wyzwoliciela) obchodzone jako święto wolności (po odniesionym w 479 pne. w Platejach zwycięstwie nad Persami) o charakterze panhelleńskim (ogólnogreckim).
-
Ocena brak
ELEUZYNIA
Misteria eleuzyńskie, uroczystości ku czci bogiń Demeter i Persefony, obchodzone w starożytności w gr. miasteczku Eleusis, w pobliżu Aten.
-
Ocena brak
ELFY
Mit. germ. rodzaj niewielkich istot nadprzyrodzonych, mających magiczną zdolność pomagania a. szkodzenia ludziom (elfy świetlane i elfy czarne); w baśniach i lit. istoty lekkie, zwiewne, igrające, chochliki, duszki.
Córka króla elfów duńska pop. pieśń liryczna; Sir Oluf, na nocnej przejażdżce konnej po...
-
Ocena brak
ELEMENTY GEOMETRII
Gr. Stocheia geometrias, gł. dzieło Euklidesa (ok. 325 pne.), zawierające całość wiedzy matematycznej swego czasu, usystematyzowane w postaci wykładu aksjomatycznego w ujęciu geometrycznym; 13 ksiąg Elementów zawiera 465 tez; od czasu wynalezienia druku dzieło miało przeszło 1000 wydań; pierwszy...
-
Ocena brak
ELEONORA AKWITAŃSKA
Fr. Alienord'Aquitaine, ok. 1122-1204, jedna z wielkich postaci kobiecych średniowiecza (por. Anna: Komnena; Heloiza; cesarzowe Irena i Teodora), wnuczka Wilhelma IX, księcia Akwitanii, wielkiego trubadura, poety i mecenasa poezji, na którego dwór w Bordeaux ściągali artyści, poeci, uczeni i rycerze.
Tam...
-
Ocena brak
ELEMENTARZ DLA SZKÓŁ PARAFIALNYCH NARODOWYCH
Nowoczesny podręcznik nauki czytania i pisania metodą analityczno-syntetyczną wyd. przez Komisję Edukacji Narodowej (Kraków 1785); por. Nauka (krótka ku czytaniu).