PREFERANS

Popularna w XIX i na pocz. XX w. gra w 32 karty, odmiana winta grywana w trzy (rzadziej dwie a. cztery) osoby, w której rozstrzyga liczba wziętych lew; z fr. prćfśrence 'pierwszeństwo'.

PRETOR

W staroż. Rzymie wyższy urzędnik obieralny, sprawujący władzę w sądownictwie cywilnym i karnym; łac. praetor.

Pretor nie troszczy się o drobiazgi, łac. minima non curat praetor, przysł. łac.

PRECZ, PRECZ OD NAS SMUTEK WSZELKI!

Słynna i popularna niegdyś Pieśń filaretów w styczniu 1824 Antoniego Edwarda Odyńca.

Precz, precz od nas smutek wszelki!

Zapal fajki, staw butelki.

Niech wesoły z przyjacioły

Wdzięcznie płynie czas. 1-4.

PRAWO

Zob. też Księga (Elbląska). Biada tym, którzy przemieniają prawo w piołun, a sprawiedliwość rzucają na ziemię! z Biblii, Amos, 5,7.

Bocianie prawo zob. Bocian. Corpus iuris canonici lac., w XII-XV w. łączna nazwa sześciu zbiorów prawa kanonicznego, użyta po raz pierwszy przez papieża Grzegorza XIII w...

PRAWY

Znajdujący się po prawej stronie; szlachetny, uczciwy; prawowity, legalny, zgodny z prawem; dawn. konserwatywny, zachowawczy, prawicowy; dawn. prawdziwy, autentyczny; dawn. sprawiedliwy; zob. Lewica i prawica.

Iść prawą drogą (zejść z niej; wrócić na nią) postępować uczciwie, szlachetnie (przestać...

PREBENDA

Kośc. rz.-kat. beneficjum kościelne łączące funkcję kośc. z prawem korzystania ze związanych z nią uposażeń fundowanych przez osoby świeckie a. duchowne; śrdw.-łac. praebenda od łac. prae(hi)bere 'ofiarować; ufundować*.

PRECJOZA (1)

Klejnoty, biżuteria, kosztowności; z fr. precieux 'kosztowny, wyszukany*.

PRASZCZUR

Ojciec prapradziada; daleki przodek; syn prawnuka a. prawnuczki; daleki potomek; zob. Noe (Nasz praszczur...).

PRECJOZA (2)

(hiszp. Preciosa) Główna bohaterka pierwszej z 12 opowieści, składających się na Nowele przykładne (1613) Cervantesa, młodziutka piękna Cyganka, dziewica cnotliwa, szlachetna, obdarzona, mimo nikczemnego stanu, wszelkimi zaletami wielkiej damy, wystawia na twarde próby zakochanego w niej arystokratę Don...