-
Ocena brak
ZACHEUSZ
Człowiek, który bywa na wszelkich publicznych zabawach, kiermaszach, odpustach i festynach; od imienia bogatego celnika z Biblii, Ew. wg Łuk., 19, 1-5, który, będąc niskiego wzrostu i chcąc zobaczyć Jezusa w ciżbie, wdrapał się na drzewo sykomora.
-
Ocena brak
ZACHÓD
Jedna z czterech stron świata; kraje leżące w tej stronie świata; zjawisko przechodzenia ciał niebieskich pod horyzont; zachodzenie, zajście (Słońca); część nieba, gdzie Słońce zachodzi; fatyga, kłopot; staranie, trud; zob. też West End. Bez zachodu nie będzie miodu przysł., bez pracy nie ma...
-
Ocena brak
ZACIOS
Wcięcie, wyżłobienie, zazw. ukośne, w drewnie, umożliwiające połączenie dwóch drewnianych elementów; znak na korze drzewa od zaciosania siekierą.
-
Ocena brak
ZACZAROWANY
Zob. Czarodziejski. Zaczarowane koło zob. Koło. Zaczarowany dorożkarz z wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Zaczarowana dorożka (1946), „mistrz Onoszko", w rzeczywistości Jan Kaczara, ówczesny właściciel fiakra nr 6 w Krakowie.
W meloniku, z batem w ręku, ciemnym płaszczu, mówił wierszem...
-
Ocena brak
ZABOBON
Wierzenie, a. praktyka religijna sprzeczna z kultem obowiązującym a. uznawanym w danej społeczności, zwł. jeśli jest pozostałością dawnego systemu wierzeń i ceremoniałów, wzgardzonego obecnie jako przejaw myślenia magicznego minionych czasów, a w dzisiejszych ciemnoty i zacofania; gusła; nazwa od...
-
Ocena brak
YORK
Miasto przy spływie rzek Foss i Ouse, w płn. Anglii (Brytania), jako Eboracum jeden z gł. ośrodków rzymskiej Brytanii; zał. w 71-74 ne.; cesarz Hadrian odwiedził je w 120 i zbudował ziemny wał przeciw Piktom i Celtom. Biskupstwo w 314, arcybiskupstwo w VII w.
York jest wyznaniowym ośrodkiem kościoła...
-
Ocena brak
ZABÓJ
(dpn. zaboju) Dawn. zabijanie, zabójstwo, morderstwo.
Na zabój dawn. na śmierć i życie; dziś-bardzo mocno, bez umiaru, bez granic, całą duszą, bez pamięci.
-
Ocena brak
YORKTOWN
(wym. jo:ktaun) Miasto przy ujściu rzeki York do Zatoki Chesapeąke, w stanie Wirginia (USA); osada zał. w 1691; od 29 IX do 19 X 1781 przeważające siły amerykańsko-francuskie pod dowództwem Waszyngtona i generała Jean-Baptiste de Rochambeau otoczyły w Yorktown wojska brytyjskie pod wodzą gen. Charlesa...
-
Ocena brak
YVAIN
(wym. iwę) Bohater tytułowy powieści wierszem Yvain, czyli Rycerz ze lwem, fr. Le Chevalier au lion (ok. 1170), Chretiena de Troyes.
Rycerz dworu króla Artura, waleczny i dumny, wzór doskonałego męża-kochanka, przykład uszlachetniającej mocy miłości, pierwszy idealny typ błędnego rycerza, obrońcy...
-
Ocena brak
YVETOT
(wym. iwto) Miasto pod Rouen w Normandii (płn. Francja); w XIV-XVI w. feudalni panowie terytorium Yvetot zwolnieni byli od powinności lennych w stosunku do korony i sami używali tytułu królewskiego; wg tradycji król Franków Chlotar I, syn Chlodwiga, zabiwszy Gaulthiera, pana na Yvetot, przed wielkim ołtarzem w...