-
Ocena brak
WRZEŚNIA
Miasto nad Wrześnicą (dopływ Warty)* w płd. części Pojezierza Gnieźnieńskiego, w woj. poznańskim; miasto lokowane prawdop. w XIV w., w 1793-1919 w zaborze pruskim; 2 V 1848 pobił tu Mierosławski pruskiego generała Hirschfelda.
W 1901-02 słynny strajk szkolny przeciw przymusowi odmawiania pacierza i...
-
Ocena brak
WRÓG
Zob. Los (Nieznajomy wróg...). Wrogiem rodzaju ludzkiego, fr. 1'ennemi du genre humain, proklamował 7 VIII 1793 fr. Konwent Narodowy Williama Pitta Młodszego, 1759-1806, ang. męża stanu.
Wrogość to gniew czyhający na sposobność zemsty, łac.' inimicitia ira ulciscendi tempus observans, z Tuskułanek, 4...
-
Ocena brak
WRÓŻBY
Wróżenie, wróżbiarstwo, praktyki związane z przepowiadaniem przyszłości a. spraw nieznanych, oparte na wierze w istnienie świata nadnaturalnego i w możliwość kontaktów z nim w celu otrzymywania informacji w postaci znaków i sygnałów różnego rodzaju.
W starożytności uważano za wróżebne niezwykłe...
-
Ocena brak
WRÓŻDA
Krwawa zemsta rodowa, prawo zwyczajowe społeczeństwa wspólnoty pierwotnej i o ustroju rodowym, domagające się od krewnych zabitego wykonania krwawej zemsty na zabójcy, żywe jeszcze w śrdw. Europie, również w Polsce na Mazowszu do XVI w., zachowało się w XX w. na Sycylii, Sardynii (wł. vendetta), Korsyce...
-
Ocena brak
WRÓŻKA
Wróżbiarka, kabalarka, kobieta, która za wynagrodzeniem przepowiada przyszłość zgłaszającym się do niej osobom; w bajkach - wieszczka, czarodziejka, urodziwa postać zamieszkująca źródła, jeziora, lasy, pojawiająca się przy kolebce nowo narodzonego dziecka, często z dwiema towarzyszkami, aby wywróżyć...
-
Ocena brak
WROTA
Wielkie drzwi, dawniej jednoskrzydłowe (w odróżnieniu od dwuskrzydłowych wierzei, zob.), dziś zazw. dwuskrzydłowe, w stodołach, stajniach, u wjazdu w podwórze, w ogrodzeniach, murach zamków; wierzeje. Carskie wrota zob. Car.
Patrzy jak cielę (jak wół) na malowane wrota gapi się bezmyślnie, wybałusza...
-
Ocena brak
WRÓBEL
Lepszy wróbel w ręku niż kanarek na sęku (na dachu) przysł., w różnych wersjach zamiast kanarka wiele innych ptaków, np. ,jak sęp w powietrzu" (w Don Kiszocie, 1, 31; 2, 31 i 71, Cervantesa), Ja k kuropatwa w chruście", „niż słowik w lesie" itd.
Wszystkie z bajki Słowik i Jastrząb Ezopa, w której...
-
Ocena brak
WROCŁAW
(dpn. Wrocławia) Nazwa oznacza miejsce należące do człowieka imieniem Wrocław (dpn. Wrocława), skr. z Wrocisław, tj. ten, który 'wraca sławny' a. '(przy)wraca sławę', znanego też jako Warcisław, zdrobn. Warsz, zob. Warszawa.
Początki budownictwa murowanego w XII w. Gród śrdw. z podgrodziem, ośrodek...
-
Ocena brak
W POSZUKIWANIU STRACONEGO CZASU
Fr. A la recherche du temps perdu olbrzymia powieść psychologiczna w 7 częściach, z których 3 opublikowane pośmiertnie (1913-27, tł. pol. T. Boya-Żeleńskiego cz. 1-5, 1937-39; M. Żurowskiego cz. 6, 1960; J. Rogozińskiego cz. 7, 1960), Marcela Prousta.
Długi ciąg wspomnień dzieciństwa i młodości...
-
Ocena brak
WRĄB
Wgłębienie, rowek, nacięcie; zacios (zob.); brzeg, krawędź, zwł. naczynia; zagłębienie w ziemi, rozpadlina; szpara wyrąbana w skale przez górnika.