-
Ocena brak
SZEOL
Hebr. sz$*dl, świat podziemny; miejsce pobytu zmarłych, rozumiane przez Stary Testament jako podziemny kraj pogrążony w gęstych ciemnościach, skąd powrót jest niemożliwy; odpowiednik gr. Hadesu.
-
Ocena brak
SZKAPLERZ
Prostokątny kawał sukna z otworem na głowę, nakładany na habit w niektórych zakonach, np. karmelitów; miniatura szkaplerza zakonnego (2 małe kawałki sukna złączone tasiemkami, noszone na plecach i piersi pod ubraniem), mająca znaczenie religijne; zastępujący je medalik; ze śrdw.-łac. scapularis...
-
Ocena brak
SZERM
Dawn. cięcie, uderzenie, cios białą, sieczną bronią; dawn. szermierka, fechtunek.
-
Ocena brak
SZKARŁAT
Do XVII w. szarłat, kolor szkarłatny, pąsowy, karmazynowy, ciemnoczerwony, kolor krwi; czerwona tkanina, ubiór, zwł. okazały, z takiej tkaniny, którego noszenie było w dawn. Polsce przywilejem domu panującego Piastów, a później całego stanu rycerskiego (szlachty); ze śrdw.-łac. scarlatum.
Szkarlatyna...
-
Ocena brak
SZERMIERKA
Sztuka władania białą bronią (szpadą, floretem, szablą, bagnetem), fechtunek; przen. (słowna) spór, polemika; przen. (idei, sprawy) walka o jakąś ideę, myśl, sprawę itd.
Szermować dawn. walczyć na białą, sieczną broń; przen. w dyskusji, w rozmowie, w wystąpieniach publ. używać czego jako...
-
Ocena brak
SZEKEL
Hebr., jedna z licznych staroż. jednostek wagi, np. babilońska, żydowska, syryjska, równa 1/50 a. 1/60 części miny; moneta oparta na wartości szekla złota a. srebra, np. tyryjska; fenicka; żydowska w okresie między II w. pne. a II ne.; jednostka monetarna Izraela od 1980.
-
Ocena brak
SZELA Jakub
1787-1862 a. 66, Cieśla i kołodziej ze Smarzowej (woj. krośnieńskie), syn zagrodnika, w 20. latach XIX w. podjął walkę z właścicielami Smarzowej, Boguszami, pisząc petycje do starostwa, a potem do urzędu gubernialnego we Lwowie, wprzód we własnej sprawie, później jako pełnomocnik Smarzowej i wsi...
-
Ocena brak
SZEHEREZADA
Bohaterka ramowej opowieści i narratorka Baśni z 1001 nocy (zob. Tysiąc), córka wezyra, która postanowiła dzielić łoże króla Szahrijara (zob.), mimo że mszcząc się na całym rodzie kobiecym za niewierność swej żony, kazał rano zabijać każdą, z którą spędził noc.
Szeherezada nocą opowiada...
-
Ocena brak
SZCZUR
Szczur faraona zob. Ichneumon. Szczur lądowy człowiek nie znający się zupełnie na sprawach morskich; por. Morski (Wilk). Szczurołap człowiek trudniący się wywabianiem, wyprowadzaniem, usuwaniem szczurów z budynków; w odróżnieniu od deratyzatora, który je truje i niszczy.
Szczurołap z Hameln, nm. der...
-
Ocena brak
SZCZWAĆ
Przest. szczuć, podszczuwać, poduszczać psa do gonienia zwierzyny, gonić psami. Szczwacz dawn. dojeżdżacz, osacznik, człowiek zajmujący się psiarnią i kierujący psami myśliwskimi (gończymi, ogarami) w czasie polowania, gonu w kniei.
Szczwalnia dawn. miejsce, gdzie wprawiano psy do gonienia zwierzyny;...