FEAKOWIE

Gr. Phaiakes, w Odysei Homera bajeczny, szczęśliwy, bogobojny lud żeglarzy na cudownej wyspie Scheria, utożsamianej z Korkyrą (Kerkira na Morzu Jońskim).

Ich „szybkie jak myśl" okręty nie potrzebowały sterników; ich król, Alkinoos (zob.), ofiarował Odyssowi jeden z tych okrętów, który zawiózł bohatera...

FEDOROW Iwan

Zm. 1583, pierwszy znany z nazwiska drukarz ruski, prawdop. założyciel pierwszej oficyny druk. w Moskwie w 1563 („Pieczatnyj dwor"). Wydawał książki drukowane cyrylicą, w pięknej szacie graficznej, opatrzone wstępami i posłowiami.

Wydalony przez Iwana Groźnego, znalazł się w Wilnie, a następnie...

FAWORYTA

Wł. La Favońta, opera (Paryż 1840, wyst. pol. Wilno 1851) Gaetano Donizettiego;' libretto: Eugene Scribe, wg Hrabiego de Comminąues Bacularda d'Amauda.

Fernando, nowicjusz zakonny, łamie śluby, gdyż zakochał się w pięknej kobiecie; nie wie jednak, że jest to Leonora de Guzman, faworyta króla Alfonsa...

FAUST

ok. 1480-ok. 1540, Johann (a. Jorg, Georg) Faust, niemiecki wędrowny pseudohumanista, pseudolekarz i alchemik, mag, „filozof filozofów", uchodzący za czarnoksiężnika, głoszący z nieporównaną chełpliwością własną chwałę jako „astrologa, drugiego maga świata, źródła nekromancji, chiromanty...

FAUN

Łac. Faunus od 'łaskawy', nazwa eufemistyczna, mit.rz. staroitalski bóg płodności, opiekun pasterzy i rolników, ich bydła i roli, bóstwo wolnej przyrody, lasów górskich. Jako Inuus ('zapładniający') dbał o płodność stad; podobnie jak grecki Pan straszył ludzi w lesie i w domu (w koszmarach sennych, jako...

FATIMA

ok. 606-632, Córka Mahometa i jego pierwszej żony, Chadidży, małżonka jego kuzyna, Alego, późniejszego kalifa, matka Hasana i Husajna, jedna z „czterech niezrównanych kobiet" (zob. Cztery); czczona przez muzułmanów, zwł. szyitów; zob. Al-Azhar.

FATUM

Łac., 'to, co powiedziane; to, co przepowiedziane, zrządzone przez bogów; przeznaczenie; zły los; nieszczęście' l.mn. fata, odfari 'mówić', mit. rz. bóstwo przeznaczenia, nieodwołalnej konieczności, z czasem upodobnione do innych bóstw przeznaczenia, jak Parki, jak gr. Sybilłe i Mojry (zob.); los...

Al - FATIHA

Arab., 'otwierająca', pierwsza, najpopularniejsza sura (rozdział) Koranu, będąca częścią codziennej modlitwy sałat (zob.): „Chwała Allahowi, władcy świata, Litościwemu, Miłosiernemu, królowi w Dniu Sądu! Tobie służymy i do Ciebie wołamy o pomoc.

Prowadź nas właściwą drogą, drogą tych...

FATA

Żeńska istota nadnaturalna włoskich romansów śrdw. zazw. podległa Demogorgonowi (zob.).

W poemacie Orlando innamorato (wyd. 1506) Boiarda występuje Fata Morgana (zob. Morgana); imieniem jej nazwano zjawisko optyczne, fatamorganę, miraż złożony, tworzący wielokrotne, zmienne obrazy, pojawiające się (na...