-
Ocena brak
Kosmiczne fajerwerki
Końcowy okres życia gwiazdy o masie od 2,5 do 8 mas Słońca jest niezwykle dramatyczny. W jej wnętrzu stosunkowo szybko wyczerpują się zapasy wodoru i powstają odpowiednie warunki do spalania helu, w wynik|g czego gromadzi się tam coraz więcej węgla i tlenu. Gdy masa jądra gwiazdy osiągnie około...
-
Ocena brak
Odległości gwiazd
Gwiazdy to ogromne słońca, które znajdują się od nas bardzo daleko i tylko dlatego wydają się nikłymi źródłami światła. Wiemy dobrze, że im źródło światła położone jest dalej od obserwatora, tym wydaje się słabsze, gdyż jego widoma jasność spada wraz ze wzrostem odległości. A w...
-
Ocena brak
Czarne dziury
Najdrastyczniejszy koniec czeka te gwiazdy, które w końcowej fazie swej ewolucji mają wielokrotnie większą masę od Słońca i jej nadmiaru w żaden sposób nie mogą się pozbyć. Po wyczerpaniu wszystkich zasobów paliwa jądrowego zdane są na łaskę i niełaskę własnej grawitacji. W ich wygasających...
-
Ocena brak
Gwiazdy zmienne i nowe
W bezdennych otchłaniach Wszechświata wszystko się nieustannie zmienia. Gwiazdy również zmieniają swe wewnętrzne i zewnętrzne właściwości, co jednak odbywa się nadzwyczaj wolno. Trwa to bowiem miliony lub miliardy lat i dlatego w ciągu krótkiego życia ludzkiego nie da się tego zaobserwować. Ale...
-
Ocena brak
Jak umierają komety?
Za każdym powrotem do Słońca kometa traci część swej materii. Ubytek ten wcale nie jest mały, bo wynosi około 1% ogólnej masy jądra. Jeżeli zatem często wraca do Słońca, gdyż okres jej obiegu jest krótki, to stosunkowo szybko pozbywa się lotnych składników. Nadchodzi wreszcie taki moment, że...
-
Ocena brak
Goście z nieba
Do ciekawych i bardzo pospolitych zjawisk przyrody należą gwiazdy spadające. W ciągu każdej pogodnej nocy możemy niejednokrotnie zaobserwować, jak któraś z gwiazd niespodziewanie odrywa się od sklepienia niebieskiego, zakreśla na nim krótszy lub dłuższy luk, po czym nagle gaśnie. Dawniej...
-
Ocena brak
Saturn i jego pierścienie
Drugie miejsce wśród planet-pod względem rozmiarów i masy - zajmuje Saturn. Chaldejczycy widzieli w nim gwiazdę bóstwa słonecznego, Grecy natomiast utożsamiali go z ojcem Zeusa-Kronosem, który przez Rzymian zwany był Saturnem. Glob ten ma objętość 735 razy większą od objętości Ziemi, ale masę...
-
Ocena brak
Trzy najdalsze planety
Prawie do końca XVIII stulecia astronomowie byli niemal pewni, że Saturn jest najdalszą planetą Układu Słonecznego. Jakież więc było zaskoczenie, gdy w roku 1781 astronom angielski Frede-rick William Herschel odkrył jeszcze dalszą planetę, której dano imię mitologicznego boga niebios - Urana...
-
Ocena brak
Planetarne karły
Już na początku XVII wieku Jan Kepler zwrócił uwagę na pustą przestrzeń, która rozciąga się między orBitrai Marsa i Jowisza. On też po raz pierwszy wypowiedział pogląd, że winna tam krążyć jakaś planeta. Ale apel wielkiego uczonego o podjęcie jej poszukiwani; pozostał bez echa. Dopiero...
-
Ocena brak
Mars bez legend
Mars jest jedną z pięciu planet, które znane były już najstarszym kulturom. Nie mógł bowiem ujść uwagi ówczesnych obserwatorów,® gdyż świeci tak jasno, jak najjaśniejsza gwiazda naszego nieba - Syriusz. Ze względu na czerwonokrwistą barwę dano mu imię boga wojny, toteż w astrologii odgrywał...