Kilkadziesiąt gatunków ptaków występujących gł. na bagnach i w lasach, w Polsce tylko rzadki już dziś żuraw zwyczajny, łac. Grus grus, którego wędrówki kluczem i donośny klangor często znajdowały odbicie w poezji, zwł. romantycznej; drąg dwuramienny na wysokiej podstawie, służący do wyciągania wody ze studni, znany w Chinach już od ok. 6000 lat; urządzenie dźwigowe do podnoszenia, przesuwania, przenoszenia ładunku, używane w budownictwie, kolejnictwie, portach, stoczniach, hutach przy pracach przeładunkowych, transportowych, montażowych, budowlanych itp..

Stoi jak żuraw na straży zwrot przysł.; w folklorze żuraw występuje często jako symbol czujności. Zapuszczać żurawia niedyskretnie, nietaktownie zaglądać z góry a. podglądać. Żuraw gdański zob. Gdańsk.

Żurawie Ibikosa nieoczekiwani świadkowie zbrodni. Na gr. poecie lirycznym i śpiewaku wędrownym Ibikosie z Region (Ibykos, Ibykus) popełniono wg legendy mord, którego jedynym świadkiem był klucz przelatujących żurawi; mordercy zdradzili się jednak, gdy na rynku, wśród tłumu, jeden z nich na widok lecących żurawi zawołał: „Żurawie Ibikosa!"

Die Kraniche des Ibykus ballada Friedricha Schillera o żurawiach Ibikosa.

Żurawie i zaklęty chłopiec bajka lud. o chłopcu więzionym przez czarownice i wybawionym przez ptaki.

I przyjaciele wtenczas pomogli rozmowie,

I do piosnki rzucali mnie słowo za słowem,

Jak bajeczne żurawie nad dzikim ostrowem,

Nad zaklętym pałacem przelatując wiosną

I słysząc zaklętego chłopca skargę głośną,

Każdy ptak chłopcu jedno pióro zrucił,

On zrobił skrzydła i do swoich wrócił. '

A. Mickiewicz, Pan Tadeusz; Epilog, 100-06.