Ocena brak
TORPEDY
Najgroźniejsze pociski morskie wynalezione w 1865 r. przez austriackiego artylerzystę kpt. Luppisa; jego torpeda napędzana była mechanizmem sprężynowym i kierowana linkami przyczepionymi do sterów. Tę broń udoskonalił angielski mechanik Robert Whitehead, który zastosował silnik poruszany sprężonym powietrzem i mechanizm utrzymujący stałą głębokość; w 1877 r. torpeda Whiteheada osiągnęła odległość 900 m, płynąc z prędkością 7 węzłów. W wyniku dalszych udoskonaleń torpedy stały się w I wojnie światowej groźną bronią okrętów podwodnych i nawodnych.
W sierpniu 1915 r. pierwszy powietrzny atak torpedowy wykonał (opuszczony z pokładu brytyjskiego okrętu Ben-my-Chree) wodnosamolot Short 184, który w rejonie Dardaneli zrzucił torpedę kal. 355 mm i zatopił statek turecki. Ogółem w czasie I wojny światowej toipedy zatopiły 106 okrętów i 5755 statków o łącznym tonażu 11 089 186 BRT. W II wojnie światowej stosowano toipedy napędzane silnikami powietrznymi, spalinowymi lub elektrycznymi (zasilanymi z akumulatorów). Na początku wojny okręty niemieckie były uzbrojone głównie w torpedy typu G7a z silnikami spalinowymi; ich największą wadą było pozo-stawianie wyraźnego śladu spalin i pęcherzy powietrznych na powierzchni wody, zdradzającego miejsce wystrzelenia torpedy, a więc - zanurzenia okrętu podwodnego. Torpedy G7e z napędem elektrycznym tej wady nie miały, ale co trzy dni trzeba było wysuwać je z wyrzutni w celu doładowania akumulatorów. Wy buch głowicy bojowej, rażący najbardziej wrażliwą podwodną część kadłuba statku lub okrętu, następował w wyniku uderzenia zapalnika w cel lub eksplozji zapalnika magnetycznego reagującego na pole magnetyczne wytwarzane przez kadłub jednostki morskiej.
Przed wojną (prawdopodobnie w 1936 r.) Niemcy rozpoczęli eksperymenty z torpedami wyposażonymi w urządzenia odbierające fale dźwiękowe emitowane przez śrubę zaatakowanego okrętu i kiemjące torpedę w jego stronę (naprowadzanie pasywne); później wprowadzili torpedy z urządzeniami wysyłającymi własne impulsy i odbierające fale odbite od atakowanej jednostki (naprowadzanie aktywne). W 1943 r. torpedy akustyczne T5 Zauiikónig wprowadzono do uzbrojenia okrętów podwodnych. Dodatkowy mechanizm pozwalał im omijać holowane przez okręty alianckie „wabiki" (tzw. Foxer), które wytwarzały hałas o większej sile niż śruba okrętu i ściągały torpedy na siebie. Po raz pierwszy użyto torped akustycznych w czasie ataku na konwój w dniach 18-23 września 1943 r., ale bez większego sukcesu; ogółem w czasie wojny okręty niemieckie wystrzeliły 700 torped tego typu uzyskując 77 trafień. Pod koniec wojny w Niemczech opracowano rewolucyjny typ torpedy G7ut, napędzanej silnikiem Waltera wykorzystującym paliwo Ingolin (nadtlenek wodoru); rozwijały prędkość 49 węzłów i mogły razić cele odległe o 2 mile. Do końca wojny żadna z nich nie została użyta operacyjnie. Alianci wykorzystywali głównie torpedy z napędem spalinowym (Mk XIV) i dopiero w 1943 r., po zdobyciu niemieckiej torpedy elektrycznej, rozpoczęli masową produkcję tych pocisków.
Bez wątpienia najgroźniejsze były japońskie torpedy *„Długie Włócznie". W czasie wojny powszechnie wykorzystywano torpedy mniejszego kalibru zrzucane przez samoloty. Ta forma walki okazała się skuteczna; wykazał to np. atak brytyjskich samolotów na włoskie okręty w Ta rencie w listopadzie 1940 r., gdzie torpedy silnie uszkodziły 3 pancerniki (jeden nie nadawał się do naprawy) i 2 krążowniki. Jeszcze większe szkody wyrządził nalot japońskich samolotów torpedowych na amerykańską bazę w *Pearl Harbor 7 grudnia 1941 r.
Torpedy wykorzystywano również dobudowania pojazdów podwodnych kierowanych przez nurków, którzy zaich pomocą mogli przedostać się doportu i podłożyć miny (włoskie Ma-iali, brytyjskie *Chariot), wystrzelićdrugą toipedę podczepioną do torpedy nurka (niemieckie *Neger) lubskierować swoją torpedę do samobójczego ataku (japońskie *kaiten).(*Atlantyk, podwodne okręty, U-boo-ty, żywe torpedy)