Ocena brak
Teoria konstruktów osobistych G. Kelly – podstawowe założenia oraz sposób interpretacji osobowości i jej rozwoju
Konstrukt tworzy osobowość. Konstrukt to sposób interpretowania świata, schemat interpretacji. Antycypacja wg Kelly'ego to nadrzędny motyw sterujący ludzkim zachowaniem - potrzeba przewidywania co się stanie. W tym celu tworzymy konstrukty osobiste. Osobowość jako system konstruktów osobistych jest zbudowana po to żeby spełniać jeden motyw – antycypacyjny.
Sposób tworzenia się konstruktów:
-
dwa elementy rzeczywistości muszą być postrzegane jako podobne do siebie
-
trzeci element musi być postrzegany jako odmienny
Tylko w układzie, gdy coś jest do siebie podobne a różne od czegoś innego może powstać konstrukt. Konstrukty są dwubiegunowe – jeden biegun to podobieństwa, drugi to biegun kontrastu. Ta zasada leży u podłoża budowy testu konstruktów, który polega na próbie odnalezienia podobieństw i różnic w określonych podanych w teście zjawiskach, rzeczach.
Rodzaje konstruktów osobistych:
-
werbalne – niewerbalne
-
o charakterze hierarchii
-
bardziej centralne – peryferyjne
Cała teoria jest zbudowana na bazie 11 tez:
-
Teza o indywidualności – każdy człowiek jest inny pod względem strukturalizowania zjawisk
-
Teza o tworzeniu - przewidujemy dlatego, że pewne właściwości zjawisk się powtarzają.
-
Teza o zasięgu - każdy konstrukt ułatwia przewidywanie jedynie określonych zjawisk.
-
Teza o organizacji - każdy człowiek tworzy właściwy sobie system oparty na pewnym porządku.
-
Teza o dychotomizacji – natura dwubiegunowa.
-
Teza o wyborze tej możliwości interpretacji, która daje większą szansę przewidywania zdarzeń.
-
Teza o doświadczeniu – system konstruktów zmienia się wraz z nowymi zdarzeniami.
-
Teza o zmienności, modulacji - pewne konstrukty są bardziej otwarte lub zamknięte na pewne zdarzenia, a tym samym system może ulec zmianie.
-
Teza o fragmentaryzacji – szczątkowe wyjaśnienie zdarzeń.
-
Teza o podobieństwie – pomiędzy pewnymi konstruktami występują podobieństwa.
-
Teza o podejmowaniu roli społecznej – osoba może pełnić rolę społeczną wobec innej wtedy, gdy umie zinterpretować konstrukty osobiste tej drugiej osoby.