A. Rada gminy

- Radny nie jest związany instrukcjami wyborców

- Radny pełni funkcję łącznika między wyborcami a organami gminy.

- Rada gminy działa na sesjach

- Funkcje rady gminy:

a. Stanowiące – podejmowanie uchwał (budżet, przepisy powszechnie obowiązujące, tworzenie swoich organów)

b. Kontrolne – kontrola wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, gminnych jednostek pomocniczych gminy

- Formy kontroli: przyjmowanie sprawozdań wójta z jego działalności, udzielanie/nieudzielanie absolutorium, komisja rewizyjna kontrolująca na bieżąco

- Domniemanie kompetencji na rzecz rady gminy

B. Wójt, burmistrz, prezydent miasta

- Organ wykonawczy gminy

- Zastąpił kolegialny organ zarządu gminy

- Organ wybieralny bezpośrednio przez obywateli

- O wygaśnięciu mandatu wójta, burmistrza lub prezydenta decyduje uchwała rady gminy (odmowa złożenia ślubowania, zrzeczenie się mandatu, utrata prawa wybieralności, brak tego prawa w dniu wyborów, łączenie funkcji, prowadzenie zakazanej działalności gospodarczej, wyrok za przestępstwo umyślne, niezdolność do pracy, śmierć)

- Może być również odwołany w drodze referendum

- Kompetencje: przygotowywanie projektów uchwał dla rady gminy, określenie sposobu wykonywania uchwał, gospodarowanie mieniem komunalnym, wykonywanie budżetu

- Kieruje bieżącymi sprawami gminy i reprezentuje ją na zewnątrz