Złoża ropy naftowej znajdują się zarówno pod powierzchniami lądów, jak i mórz. Z tego ciemnego płynu, pełnego najróżniejszych zanieczyszczeń, powstają paliwa i inne ważne produkty.
Bezpośrednio z ropy naftowej powstaje asfalt, oleje napędowe, oleje i smary, nafta oraz benzyny. W procesie dalszej obróbki ropy można otrzymać na przykład środki znieczulają­ce, gumę do żucia, konserwanty żywności, two­rzywa sztuczne i wiele, wiele innych artykułów.
Ropę znajduje się najczęściej w skałach pod zie­mią, lecz czasami wycieka ona na powierzchnię. W takich wypadkach bardziej lotne frakcje zawar­te w ropie sublimują, pozostawiając gęstą, oleistą substancję zwaną asfaltem naturalnym.
Ropa powstała ze szczątków drobnych organi­zmów roślinnych i zwierzęcych, które przed milio­nami lat żyły w morzach i jeziorach. Obumarłe, opadały na dno, gdzie były częściowo rozkładane przez żyjące tam bakterie i zasypywane kolejny­mi warstwami sedymentującego materiału. Wiele szczątków przykryły gliny, które w trakcie milio­nów lat pod wpływem wysokiego ciśnienia prze­kształciły się w skałę zwaną łupkiem. Ciśnienie i temperatura spowodowały także transformację szczątków organicznych w ropę naftową i gaz ziemny (składający się głównie z metanu). Działa­jące wciąż ciśnienie wypchnęło ze skały gaz i ro­pę, które zaczęły wędrówkę ku górze poprzez prze­puszczalne (porowate) warstwy skalne. Większość ropy i gazu została jednak w końcu uwięziona pod warstwami nieprzepuszczalnymi.
Większość z najbogatszych złóż ropy zalega na dużych głębokościach i ich eksploatacja wymaga dużych nakładów finansowych, związanych z głę­bokimi odwiertami. Już Chińczycy około 320 roku p.n.e. rozpoczęli wiercenia w poszukiwaniu ropy, jednak nigdy nie wiercili zbyt głęboko.
W czasach nowożytnych pierwszy udany od­wiert w poszukiwaniu ropy wykonał w Pensyl­wanii, w 1859 roku, Edwin Drake. Był to otwór o głębokości około 30 metrów. To przedsięwzięcie można uznać za początek nowożytnej historii przemysłu przetwórstwa ropy naftowej.