Ocena brak
Ratel
Ratel, zwierzę o bardzo charakterystycznym wyglądzie, jest jednym z najbardziej zaciekłych drapieżników wśród małych ssaków. Jego ciało jest przysadziste, ale nie jest podobny do europejskiego borsuka. Chociaż zasięg występowania gatunku jest dosyć duży, ratel jest ssakiem rzadkim, szczególnie w pobliżu siedzib ludzkich.
Ratel, zwany też borsukiem miodożerem, jest agresywnym, odważnym zwierzęciem i występuje w różnorodnych środowiskach. Należą do nich gęste lasy i bardziej odkryte, skaliste okolice sięgające do wysokości 3000 metrów nad poziomem morza oraz sawanna. Chociaż najprawdopodobniej woli on obszary bardziej suche, nie jest rzadkim gatunkiem na mokrych terenach trawiastych, a nawet w lesie deszczowym.
Najbardziej rzucającą się w oczy cechą ratela jest jego srebrzystoszary „płaszcz", który ciągnie się na grzbiecie od czubka głowy po nasadę ogona. Kontrastuje on ostro z brunatnymi lub czarnymi nogami i podbrzuszem. Wielkość tej okrywy może się zmieniać i tylko nieliczne osobniki - głównie spotykane w Kongo - są całkowicie czarne. Tułów ratela jest masywny, kończyny krótkie i mocne. Szczególnie duże są łapy przednie, które są wyposażone w długie, mocne i zakrzywione pazury.
Pysk jest tępy, szczęki mocne, a zęby ostre. Ratel ma małe oczy, a małżowiny uszne ledwo mu wystają z futra. Ratel, kiedy się przemieszcza, unosi do góry krótki, puszysty, czarny ogon. Zwierzę czasami zatrzymuje się, aby z tułowiem położonym płasko na ziemi i uniesioną głową wciągać powietrze. Rozpoznaje w ten sposób rozchodzące się w powietrzu zapachy.
Posiada też niezwykle mocną i grubą okrywę skórną. Niełatwo ją uszkodzić zębom, szponom łub żądłom innych zwierząt. Ponadto jest ona bardzo luźna, tak więc żaden drapieżnik nie jest w stanie utrzymać ssaka nieruchomo - może on łatwo wywinąć się napastnikowi. Złapany za kark, mając luźną skórę, potrafi okręcić się i ugryźć napastnika. Chociaż ratel jest przede wszystkim aktywny o zmierzchu i w nocy, w spokojnych, oddalonych od ludzi miejscach może prowadzić też dzienny tryb życia. Zwykle jednak dzień spędza na odpoczynku w norze, którą może sobie sam wykopać lub zająć po innym zwierzęciu. Ratel jest przede wszystkim zwierzęciem naziemnym, które nieustannie penetruje swój areał osobniczy i porusza się na obszarze kilku kilometrów kwadratowych. Jego ścieżki i inne stałe punkty są oznaczane wydzieliną gruczołów odbytowych, która ma bardzo nieprzyjemną, ostrą woń. Wydaje się jednak, że ratel nie broni granic swego terytorium.
Zasadniczą częścią pokarmu ratela są małe ssaki żyjące w norach i młode większych ssaków, takich jak antylopy. Ssak ten odnajduje zdobycz za pomocą węchu, a następnie mocnymi pazurami wykopuje ofiary z nor. Niektóre zwierzęta są najpierw zapędzane do nory, a następnie wygrzebywane z niej łapami. Gdy tylko ratel uchwyci ofiarę w swe mocne szczęki, nie popuści uścisku, lecz zaczyna potrząsać głową, dopóki zdobycz nie padnie lub nie będzie całkowicie wyczerpana. Uzupełnieniem diety są owady, pająki, skorpiony, gady, ryby, płazy, ptaki i ich jaja, padlina, kłącza, bulwy, jagody i inne owoce. Ratel, kiedy poszukuje pokarmu za pomocą pazurów zdziera korę z drzew i przewraca leżące kłody lub kamienie. Jego ulubionym smakołykiem jest miód, a w pobliżu osiedli ludzkich ssak ten odwiedza też śmietniki.
Wrogowie i partnerzy
Ratel ma niewielu wrogów naturalnych, być może dlatego, że jest na tyle silny, aby zaatakować zwierzęta kilka razy większe od niego. Tego nieustraszonego małego drapieżnika widywano w potyczkach z końmi, antylopami, bydłem i bawołami.
Ratele żyją samotnie lub w parach. Z natury są dosyć ciche, lecz gdy zostaną zaniepokojone lub zaatakowane, wydają chrapliwe, ostrzegawcze pomrukiwania. Niewiele wiadomo o zwyczajach rozrodczych dzikich osobników. Nie jest też łatwo hodować je w niewoli. W okresie kojarzenia się i poszukiwania partnerek rozrodczych samce stają się względem siebie bardziej agresywne. Do kojarzenia się w pary dochodzi w różnych porach roku, w zależności od miejsca występowania. Młode przychodzą na świat po upływie sześciomiesięcznej ciąży. Rodzą się one w specjalnie dla nich przygotowanej, wyścielonej źdźbłami traw norze. W miocie może rodzić się od jednego do czterech młodych - przeciętnie dwa. Potomstwo ma rudobrązową sierść i jest zaciekle bronione przez samicę, która stara się przez jakiś czas utrzymać je w norze lub w jej pobliżu. Samce nie pomagają samicom w wychowywaniu potomstwa.
Ratel jest w niektórych miejscach uważany przez pszczelarzy i farmerów za szkodnika, gdyż plądruje ule i wykrada drób. Z tego względu w wielu miejscach na obszarze zasięgu występowania tego gatunku poluje się na niego, truje i chwyta w pułapki. W wyniku tego prawie wszędzie liczebność ratela znacznie zmniejszyła się, a obecnie na wielu obszarach jest zwierzęciem podlegającym ochronie.
■ Ratel wydaje bardzo charakterystyczny, grzechoczący dźwięk. Inne odgłosy to ostre szczeknięcia wydawane w podnieceniu i zgrzytanie w czasie żerowania.
■ Znany jest przypadek zabicia przez ratela mierzącego 3 metry pytona w Parku Narodowym Krugera. To nieustraszone zwierzę zabiło też bawołu odgryzając mu jądra, w wyniku czego olbrzym wykrwawił się na śmierć.
■ W spotkaniach z silniejszymi napastnikami, których ratel nie jest w stanie odstraszyć, mały drapieżnik często udaje, że jest martwy, aby zniechęcić drapieżcę.
RATEL I MIODOWÓD
W Afryce ratele i ptaki miodowody (Indicator indicator) żyją w szczególnym związku. Miodowody uwielbiają miód, jednak nie są w stanie dostać się do niego. Kiedy ptak wyczuje, że jakieś zwierzę lub człowiek jest w pobliżu, zaczyna wydawać charakterystyczny odgłos. Ratele podążają za ptakiem do gniazda pszczół. Nawet jeżeli znajduje się ono wysoko na drzewie, ratel wspina się do niego, a następnie za pomocą pazurów rozdrapuje wejście do barci i zaczyna ucztę. Zjada larwy, pszczoły i miód. Tym samym pokarmem żywi się miodowód. Nieczuły na pszczele żądła ratel posiada także jeszcze inną „broń" przeciwko owadom; opróżnia zawartość swych gruczołów odbytowych dookoła gniazda pszczół - zapach wydzieliny oszałamia owady.
Ratel (Mellivora capensis) należy do rodziny Mustelidae w rzędzie Carnivora.
Jest jedynym przedstawicielem swojego rodzaju.
Długość głowy i tułowia: 60-90 cm
Ogon: 15-25 cm
Wysokość w kłębie: 25-30 cm
Masa: 8-13 kg
Rozmieszczenie: Bliski i Środkowy Wschód, część Indii i południowej Rosji, Afryka na południe od Sahary z wyjątkiem nadmorskich rejonów pustyni Namib.