Proces wychowania (Górniewicz) - ciąg działań, zmian, które są w jakimś stopniu uporządkowane i wynikają jedne z drugich, coś, co ma określony kierunek postępowania, określoną strukturę i właściwości.

Struktura:

Górniewicz wyróżnia 2 warstwy:

• Warstwę aksjologiczną – ideały i cele wychowania

• Warstwę operacyjną – formy, metody i środki wychowania.

W jego określeniu struktury procesu wychowania nie ma mowy o podmiotach wychowania (brak warstwy osobowej, podmiotowej)

Pojecie sytuacji wychowawczej i jej elementy.

Sytuacje wychowawcze są to pewne układy: rzeczy, ludzi, zadań powiązanych jednością miejsca i czasu i organizowanych w celu zrealizowania określonego celu wychowawczego i są organizowane przez wychowawcę, który jest reżyserem sytuacji. Każda sytuacja ma dwa aspekty: obiektywny, subiektywny.

Parametry sytuacji obiektywnych: Wychowawca, wychowanek, grupa, zadanie

Powiązania(interakcje)między sytuacjami obiektywnymi:1.Interakcja pełna bezpośrednia(wychowawca-wychowanek)2.Interakcja pełna pośrednia (wychowawca- grupa-wychowanek,wychowawca -zadanie-wychowanek, wychowawca -grupa-zadanie -wychowanek)3.Interakcja niepełna pośrednia(wychowawca -grupa-wychowanek, grupa –zadanie -wychowanek, zadanie-grupa, zadanie-wychowanek)

Komponenty procesu wychowania

1. Stanowisko subiektywistyczne(które jest reprezentowane przez Sośnickiego, mówi, że proces wychowania to zmiany psychiczne i fizyczne, które zachodzą w osobowości wychowanka. Te zmiany świadczą o skuteczności wychowania)

2. Stanowisko obiektywistyczne(przyjmują socjologowie, reprezentant: Wroczyński mówi, że proces wychowania to ciąg działań wychowawców wobec wychowanków, które są ukierunkowane i zaplanowane a są to zmiany porządne w zachowaniach)

3. Stanowisko społeczne(Politycy wpływają na nauczycieli, oświatę i odwrotnie (uchwalanie ustaw oświatowych, budżet, standardy wykształcenia nauczycieli, określają pewne warunki, które są brane pod uwagę przy selekcji nauczycieli)

4. Komponenty procesu wychowania

Formy wych wg Górniewicza: działanie celowo zorganizowane przez wychowawcę aby wychowankowie przejawiali oczekiwane rodzaje aktywności

a)ze względu na przedmiot aktywności:

*przez działalność wytwórczą - systematyczność, odpowiedzialność,

*przez zabawę- współdziałanie, pomysłowość

*sztukę- wrażliwość, zdolności manualne

*naukę- systematyczność, samodzielność

*działalność usługową- uczynność, samodzielność

*działalność społeczną- wrażliwość, altruizm

b)ze względu na relacje wychowanka z innymi osobami:

*indywidualne

*zespołowe

*zbiorowe (współdziałanie, rywalizacja, zwalczanie)

Środki wychowania- odnoszą się do metod indywidualnych, są elementem który porusza porusza drogą postępowania wychowawcy z wychowankiem.