Ocena brak
Pojęcie, przedmiot, funkcje, podsystemy administracji publicznej
Samo słowo administracja pochodzi z łaciny od słów ministrare – służyć i administro – kierować. Do pojęcia administracji można podchodzić i definiować je na wiele sposobów:
Podejście statyczne: administracja jest systemem organów powołanych do realizowania zadań publicznych w prawnie określonych ramach. W tym ujęciu mogą to być tylko jednostki państwowe albo jednostki państwowe i niepaństwowe wykonujące zadania publiczne.
Podejście dynamiczne: administracja to bezpośrednie, praktyczne działanie dla realizacji zadań, wykonywane na zasadach określonych przepisami prawa, upoważniającymi do stosowania władztwa państwowego.
Definicja negatywna administracji: jest to działalność publiczna, która nie jest działalnością ustawodawczą ani sądowniczą.
Definicja pozytywna administracji: opisuje cechy, cele, funkcje i formy działania administracji:
Funkcje administracji:
-
inicjatywność – nie tylko mechaniczne wykonywanie poleceń
-
wykonawstwo – czyli przede wszystkim podporządkowanie ustawodawstwu
Cel działania administracji publicznej to dobro publiczne. Administracja publiczna kieruje się dobrem ogólnospołecznym a nie prywatnym.
Cechy administracji publicznej:
-
działa w imieniu i na rachunek państwa
-
ma charakter polityczny
-
działa w granicach i na podstawie prawa
-
nie działa dla osiągnięcia zysku
-
posiada charakter monopolistyczny, bezosobowy i władczy
-
jest zorganizowana na zasadzie kierownictwa i podporządkowania
-
działa w sposób ciągły i stabilny
-
działa nie tylko na wniosek zainteresowanych w uzyskaniu rozstrzygnięć ale także z własnej inicjatywy
Trzy elementy administracji publicznej:
-
natura organizacyjna
-
natura funkcjonalna
-
natura prawna
W ujęciu organizacyjnym mówimy o podmiotach realizujących cele administracji publicznej. W ujęciu funkcjonalnym o przedmiocie działania administracji publicznej. W ujęciu prawnym spoglądamy na całość działalności administracji publicznej.
Trzy spojrzenia na definicję administracji publicznej:
-
Kulesza – administracja publiczna to zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich na rzecz interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie prawa i w określonych prawem formach.
-
Kieres – administracja publiczna to przyjęte przez państwo i realizowane przez jego organy, a także przez organy samorządu terytorialnego, zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli wynikające z życia w społecznościach
-
Peters – administracja publiczna to dwa czynniki – funkcje i przedmiot. Funkcje to proces stosowania określonych reguł czyli przekształcania ogólnych przepisów w konkretne decyzje dotyczące indywidualnych spraw. Przedmiot to to czym zajmują się organy władzy.
Funkcje administracji publicznej według Kuleszy i Izdebskiego:
-
porządkowo-reglamentacyjna – czyli porządek, ład i bezpieczeństwo zbiorowe, a także wszechogarniająca reglamentacja.
-
świadcząca – państwo świadczy wszelkiego rodzaju usługi np. bezpłatne studia, ochrona zdrowia, opieka społeczna, infrastruktura.
-
właścicielska – administracja publiczna posiada ogromny majątek. Dotyczy to też własności samorządów. Funkcja właścicielska musi mieć charakter aktywny (dokupowanie, sprzedaż, dzierżawa)
Czasem do tego podziału dodawana jest funkcja czwarta – zarządzanie rozwojem, czyli na przykład tworzenie strategii rozwoju województwa.
Podsystemy administracji publicznej:
Mówi się też o trzecim podsystemie – organizacjach pozarządowych. Należą one do administracji publicznej gdy wykonuja działania z zakresu tejże.
W dzisiejszej Europie należy też dodać czwarty podsystem – administrację Unii Europejskiej.
Jest to suma indywidualnych interesów czy celów. Dobro wspólne jest zbiorem celów, które powinny zapewnić dobrobyt każdemu obywatelowi. Jest to ideał, do którego należy dążyć. Do dobra wspólnego można zaliczyć:
-
pokój
-
solidarność wspólnotową
-
ochronę środowiska