Ocena brak
MIDWAY - bitwa 1942 r.
Opanowanie atolu w zachodniej części Wysp Hawajskich oraz znajdującej się tam amerykańskiej bazy morskiej i lotniczej dowództwo marynarki japońskiej uznało za konieczne dla stworzenia na Pacyfiku zewnętrznego pasa baz osłaniającego Japonię.
Uderzenia miały dokonać okręty floty dowodzonej przez adm Isoroku *Yamamoto, podzielonej na: 1 zespół uderzeniowy wiceadm. Chuichi *Nagumo (4 lotniskowce, 2 pancerniki, 2 krążowniki ciężkie i 12 niszczycieli); 2 zespół inwazyjny wiceadm. Nobutake Kondo w składzie: - zespół osłony (2 pancerniki, 4 krążowniki ciężkie, 1 mały lotniskowiec, 8 niszczycieli, 5 okrętów zaopatrzeniowych), - zespół wsparcia ogniowego (4 krążowniki ciężkie, 2 niszczyciele), - zespół desantowy (12 transportowców z wojskiem, 1 krążownik lekki, 10 niszczycieli), - zespół pomocniczy (2 bazy wodnosamolotów, 1 niszczyciel, okręty pomocnicze); 3 zespół osłony (siły główne) adm. Yamamoto (3 pancerniki, w tym superpancernik *Yamato, 1 lotniskowiec, 2 bazy wodnosamolotów, 12 niszczycieli); 4 zespół wysunięty (15 okrętów podwodnych). Łącznie siły japońskie wyznaczone do tej wielkiej operacji liczyły 200 okrętów o łącznym tonażu 1, 5 min t, 700 samolotów, 100 tys. żołnierzy. Siły amerykańskie, którymi dowodził kontradm. Frank *Fletcher, były słabsze i liczyły dwie grupy: 1 zespół operacyjny (Task Force 17) dowodzony bezpośrednio przez kontradm. Fletchera: 1 lotniskowiec (*Yorktown - prowizorycznie naprawiony po uszkodzeniu w bitwie na Morzu *Koralowym), 2 krążowniki ciężkie i 5 niszczycieli; 2 zespół operacyjny (Task Force 16) kontradm. Raymonda *Spruance'a: 2 lotniskowce {^Enterprise i *Hor-net), 5 krążowników ciężkich, 1 krążownik lekki i 9 niszczycieli. Amerykanie dysponowali 233 samolotami na lotniskowcach oraz 131 samolotami na Midway; mieli również 12 okrętów podwodnych patrolujących na zachód od atolu.
Atutem sił amerykańskich była znajomość planów przeciwnika dzięki rozszyfrowaniu depesz dowództwa japońskiego, przechwyconych przez nasłuch radiowy. Bitwa rozpoczęła się 4 czerwca nad ranem (poprzedniego dnia 9 bombowców *B-17 atakowało bez powodzenia okręty japońskie), gdy amerykański samolot rozpoznawczy dostrzegł flotę japońską w odległości ok. 180 mil na północny zachód od Midway. Na ten sygnał z wyspy wystartowały samoloty torpedowe i bombowce. W tym czasie w stronę wyspy skierowało się 108 samolotów (72 bombowce i samoloty torpedowe, 36 myśliwców) japońskich, które wystartowały z lotniskowców. Ich atak wykryły amerykańskie radary i nadlatujące samoloty powitał silny ogień artylerii przeciwlotniczej oraz 27 myśliwców oczekujących w powietrzu na wroga.
Prawdopodobnie 43 japońskie samoloty zostały zestrzelone; pozostałe zdołały uszkodzić hangary, ale nie zniszczyły lotniska. Tymczasem samoloty amerykańskie z Midway atakowały bez powodzenia okręty zespołu Nagumo; żadna bomba ani torpeda nie dosięgła celu, natomiast straty wśród amerykańskich pilotów były duże. O godz. 7.02 z lotniskowców Hornet i Enterprise wystartowało 116 samolotów myśliwskich, bombowych i torpedowych. Tylko 41 odnalazło japońskie okręty i zaatakowało je, lecz nie udało im się trafić żadnego; 35 samolotów amerykańskich, pozbawionych osłony powietrznej myśliwców, zostało zestrzelonych przez artylerię przeciwlotniczą i myśliwce japońskie. Losy bitwy rozstrzygnął następny atak 37 bombowców nurkujących z lotniskowca Enterprise, prowadzonych przez kpt. Clarence'a McClu-sky'ego.
Odnalazły japońskie lotniskowce *Kaga i *Akagi w momencie, gdy na ich pokładach uzbrajano samoloty, które powróciły z wyprawy na Midway. Sześć bomb trafiło w pokład Kagi, powodując gwałtowny pożar, na skutek którego okręt zatonął o godz. 19.15. Akagi otrzymał trzy trafienia i, ciężko uszkodzony, został dobity następnego dnia przez własne niszczyciele. W tym czasie 17 bombowców nurkujących z lotniskowca Yorktown uderzyło na lotniskowiec Soryu, trafiając go trzema półtonowymi bombami, które wywołały gwałtowny pożar, ale nie zniszczyły okrętu. O jego losie zadecydowały 3 torpedy odpalone o godz. 13.59 przez amerykański okręt podwodny Nautilus; roznieciły na nowo pożar, którego Japończykom nie udało się opanować i o godz. 19.13 okręt, rozerwany wybuchem zbiorników paliwa, poszedł na dno. Japończykom pozostał tylko jeden lotniskowiec (Hiryu). O godz. 11 wystartowała z niego pierwsza grupa 18 bombowców nurkujących i 6 myśliwców, biorąc kurs na amerykański lotniskowiec Yorktown.
O godz. 13.31 wyruszyła następna grupa 10 samolotów torpedowych i 6 myśliwskich. Cztery samoloty z pierwszej fali przedarły się mimo silnej osłony powietrznej nad amerykański lotniskowiec i trafiły trzema bombami jego pokład, powodując dużeuszkodzenia. Cztery samoloty z drugiej grupy trafiły lotniskowiec dwiema torpedami, których wybuchy spowodowały silny przechył. O godz. 15dowódca lotniskowca kmdr Buckmaster, nie widząc możliwości uratowania okrętu, dał rozkaz ewakuowania załogi (lotniskowiec utrzymał się jednak na powierzchni i następnego dnia zatopił go torpedami japoński okręt podwodny 1-168).
W czasie, gdy Yorktown odpierał ataki, jego 10 samolotów, po uzupełnieniu paliwa i amunicji na pokładzie Enter prise, uderzyło razem z 14 samolotami tego lotniskowca na Hiryu i trafiło go czterema bombami, których wybuchy wywołały pożary i przechył okrętu; nad ranem 5 czerwca dobiły go niszczyciele japońskie. 5 czerwca samoloty amerykańskie ponowiły ataki na wycofujące się okręty i zatopiły krążownik Mikuma oraz uszkodziły krążownik Mogami. Na tym zakończyła się bitwa pod Midway. Amerykanie odnieśli zdecydowane zwycięstwo zatapiając 4 wielkie lotniskowce, 1 ciężki krążownik oraz niszcząc 253 samoloty. Szczególnie dotkliwa dla Japończyków była strata wyszkolonych załóg lotniczych, co znacznie osłabiło działania lotnictwa i floty imperialnej w następnym okresie wojny na Pacyfiku. Amerykanie stracili 1 lotniskowiec, 1 niszczyciel, 150 samolotów. (*Aleuckie Wyspy)