W Kościele egipskim występowała silniejsza tendencja usiłująca pogodzić dogmaty chrześcijańskie z zasadami filozofii greckiej  (Klemens z Aleksandrii, Orygenes z Aleksandrii). Orygenes tworzył system teologiczny na podstawie platońskiej teorii idei. Logos utożsamiał ze Słowem, Rozumem, Synem Bożym, Jezusem.    Na  początku IV wieku znany wśród parafian Aleksandrii Ariusz nauczał,  że w boskiej Trójcy tylko Bóg-Ojciec jest wieczny. Pierwszym jego tworem był syn albo Logos, a tworem Logosu był Duch Święty. Syn przeto nie może być równy ojcu, a tylko podobny do niego. W interpretacji teologicznej oznaczało to,  że Chrystus nie jest Bogiem.     

Nauka Ariusza została potępiona najpierw przez biskupa aleksandryjskiego, a następnie przez miejscowy sobór, jednakże mimo tych potępień arianizm rozprzestrzeniał się. W 325 roku zwołano w Nicei sobór biskupów chrześcijańskich całego cesarstwa. Przyjął on zwięzłe sformułowanie dogmatów chrześcijańskich, tzw. nicejski symbol wiary. Soborowi przewodniczył cesarz Konstantyn, który ostatecznie zatwierdził nicejski symbol wiary. Ariusza wyklęto ( ale nawet wówczas arianizm rozprzestrzeniał się dalej); ponownie potępiono go na soborze w Konstantynopolu w 381 roku.