Ocena brak
Koszty eksploatacyjne środków transportu kolejowego
Działalność kolei możemy rozpatrywać w aspekcie następujących grup czynnościowych:
— działalność podstawowa obejmująca wszystkie czynności związane z przewozem;
— działalność pomocnicza obejmująca czynności, które polegają na świadczeniu usług na rzecz działalności podstawowej, inwestycyjnej i bytowej oraz na dokonywaniu robót i usług na rzecz obcych przedsiębiorstw;
— działalność bytowa, która obejmuje działalność na rzecz utrzymania warunków bytowych pracowników i ich rodzin;
— działalność zarządu, która obejmuje czynności związane z kierowaniem przedsiębiorstwem,
Przyjmując za podstawę powyższą klasyfikację grup czynności, koszty dzielone są według układu celowego. Zauważyć jednak należy, ze koszty działalności zarządu kolei zwane kosztami ogólnozakładowymi, dzielimy na działalność podstawową i pomocniczą ns podstawie odpowiednich kluczy podziałowych. Zatem ewidencja kosztów i ich kalkulacje w układzie celowym obejmuje:
— koszty działalności podstawowej,
— koszty działalności pomocniczej,
— koszty działalności bytowej i pozaprzewozowej.
W przypadku kolei koszty odznaczają się znaczną złożonością z uwagi na jej rozbudowaną działalność, dużą liczbę specjalności oraz rozmiary samego przedsiębiorstwa W kalkulacji kosztów ważną rolę odgrywają jednostki kalkulacyjne wyrażające za pomocą mierników naturalnych lub umownych jednostki pracy eksploatacyjnej lub przewozowej.
Miernikami tymi są m.in.:
— w odniesieniu do pracy przewozowej:
• tonokilometr w ruchu towarowym,
— w odniesieniu do pracy eksploatacyjnej:
• mierniki pracy ruchowej, np. pociągokilometr, osiokilometr,
• mierniki pracy odprawczej, które określają wielkość pracy podczas odprawy ładunków,
• mierniki energetyczne, które określają zużycie energii i paliwa.
Znając powyższe mierniki, możemy stosować kalkulację kosztów własnych na podstawie metody stawek rozchodowych według faz procesu przewozowego:
— odprawa handlowa i techniczna,
— przemieszczanie pociągu,
— zestawianie i rozrządzanie pociągów.
Zauważyć trzeba, że do obliczenia stawek rozchodowych konieczne jest wykorzystań e podziału kosztów na koszty zależne i niezależne od wielkości przewozów.
Jeżeli chodzi o koszty infrastruktury, to możemy podzielić je na następujące grupy:
— koszty kierowania ruchem kolejowym:
• koszty administracji centralnej i regionalnej,
• koszty obsługi ruchu i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu na szczeblu jednoste-wykonawczych,
• inne koszty;
— koszty utrzymania infrastruktury;
— koszty amortyzacji urządzeń i oprocentowania infrastruktury;
— koszty ogólne przedsiębiorstwa.