Wysłanie człowieka na Księżyc wiązało się rów­nież z koniecznością dokonania znacznego postę­pu w załogowych lotach kosmicznych. 12 kwietnia 1961 roku z kosmodromu Bajkonur wystartował statek kosmiczny „Wostok 1", na którego pokła­dzie znajdował się, po raz pierwszy w historii, czło­wiek - radziecki major lotnictwa, Jurij Gagarin. Pierwszy kosmonauta okrążył Ziemię w odległości od 175 do 327 kilometrów i po około dwóch godzi­nach wylądował.
W odpowiedzi Amerykanie wysłali człowieka do granic atmosfery ziemskiej. A. Shepard odbył swój lot 5 maja 1961 roku. Kilka miesięcy później, 20 lutego 1962 roku, John Glenn okrążył Ziemię trzy razy na pokładzie statku kosmicznego „Mercury". Lot trwał prawie pięć godzin, a więc ponad dwa razy dłużej niż w przypadku Gagarina i prze­biegał bez zakłóceń. Jednak ani kosmonauta radziecki, ani Amerykanin nie mieli większego wpływu na parametry lotu i nie byli w stanie sku­tecznie sterować statkami.
W miarę upływu czasu radzieckie i amerykań­skie misje kosmiczne stawały się coraz ambitniej­sze. NASA zaczęła wysyłać dwuosobowe statki Gemini, które pozostawały coraz dłużej na orbi­cie. Astronauci mieli też nad nimi znacznie więk­szą kontrolę. Był to wstęp do lotów programu Apollo, z trzyosobową załogą spędzającą w kos­mosie ponad tydzień, kiedy to niejednokrotnie trze­ba było precyzyjnie zmieniać tor lotu. Odbywało się to w ciasnym wnętrzu ówczesnego statku kosmicz­nego, gdzie wszystko było zminiaturyzowane (nie wyłączając wymyślnych komputerów, które aż do tego czasu miały wielkość pokoju).