Drugim elementem konstrukcyjnym struktury organizacyjnej jest grupowanie stanowisk organizacyjnych według logicznego układu.

Każde przedsiębiorstwo wykorzystuje w procesie grupowania cztery najbardziej rozpowszechnione kryteria: produkt, funkcję, klientów i lokalizację.

 

1. Grupowanie według wyrobu – każdy dział odpowiada za określony wyrób lub grupę pokrewnych wyrobów. Podział według wyrobu jest logicznym rozwiązaniem wtedy, gdy dany typ wyrobu wymaga technologii produkcji i metod marketingu różniących się znacznie od stosowanych w pozostałych częściach organizacji.

Do podstawowych zalet tej metody należą:

• łatwość integracji i koordynacji całej działalności związanej z wyrobem lub grupą wyrobów

• większa szybkość i skuteczność podejmowania decyzji

• możliwość względnie taniej i obiektywnej oceny wyników w zakresie pojedynczego produktu lub grupy produktów, co ułatwia rozliczanie poszczególnych jednostek z wyników ich pracy.

Wady to:

• menedżerowie w każdym oddziale mogą się nadmiernie koncentrować tylko na swoim wyrobie, zaniedbując resztę organizacji

• następuje wzrost kosztów administracji, ponieważ każdy wydział musi mieć własnych specjalistów do takich spraw, jak badania marketingowe czy analiza finansowa.

1. Grupowanie funkcjonalne – grupowane są stanowiska pracy wymagające tych samych lub podobnych czynności. Funkcjami w tym przypadku mogą być np. finanse czy produkcja. Takie podejście jest najbardziej rozpowszechnione w małych organizacjach.

 

Podstawowe zalety tego grupowania to:

• możliwość obsadzenia każdego działu ekspertami z danej dziedziny

• łatwiejszy nadzór ze względu na to, że pojedynczy menedżer musi być obznajomiony jedynie ze stosunkowo wąskim zestawem kwalifikacji

• łatwiejsza koordynacja czynności w łonie każdego działu

 

Wady uwidaczniają się przy wzroście organizacji, a należą do nich:

• proces decyzyjny jest wolniejszy i bardziej zbiurokratyzowany

• pracownicy się wąsko koncentrują na swoich jednostkach i tracą z pola widzenia cały system organizacji

• trudniej obserwować wyniki i rozliczać za nie pracowników

 

1. Grupowanie według klientów – to grupowanie czynności w celu reagowania i wzajemnego oddziaływania ze specyficznymi klientami lub grupami klientów. Filia sprzedaje wszystkie swoje wyroby określonej kategorii klientów. Na przykład firma elektroniczna mogłaby mieć odrębne filie, zaopatrujące siły zbrojne, odbiorców przemysłowych i nabywców wyrobów powszechnego użytku. Dobrym przykładem jest także działalność kredytowa banków, jest ona zazwyczaj przystosowana do zaspakajania potrzeb różnych grup klientów (np. biznesu, konsumentów, hipoteki, rolników).

Zaleta:

• pozwala organizacji wykorzystać wykwalifikowanych specjalistów zajmujących się swoistymi klientami lub ich grupami

 

Wada:

• wymaga dość dużego personelu administracyjnego, który będzie integrował czynności różnych wydziałów

 

1. Grupowanie według lokalizacji – w jednym zakładzie grupuje się wszystkie czynności wykonywane przez przedsiębiorstwo w danym regionie. To rozwiązanie jest logiczną konsekwencją konieczności lokalizacji zakładu możliwie blisko:

• źródeł surowców, jak w przypadku przedsiębiorstw górniczych i naftowych

• jego głównych rynków, jak w przypadku konieczności umiejscowienia za granicą filii produkującej głównie dla danego kraju

• głównych źródeł kwalifikowanej siły roboczej, jak w przypadku szlifierni diamentów w Nowym Jorku, Tel Awiwie i Amsterdamie.

Na tej zasadzie często organizuje się firmy usługowe, transportowe, policja i inne nieprodukcyjne.

 

Zaleta:

• pozwala organizacji łatwiej reagować na wymagania szczególnego klienta i środowiskowe cechy różnych regionów

Wada:

• wymagany liczny personel administracyjny, umożliwiający śledzenie jednostek w rozproszonych lokalizacjach

 

Innymi sposobami grupowania występującymi w organizacjach są: grupowanie według czasu (np. warsztat mechaniczny pracuje na zmiany) lub też według kolejności np. alfabetycznej.