Są dwa rodzaje:

a)utworzone dobrowolnie

Banki mogą zrzeszać się z innymi bankami na podstawie umowy i nie wprowadzono ograniczeń terytorialnych. Nie ma ograniczeń podmiotowych odnoszących się do form prawnych zrzeszających się banków. Jedynym wymogiem jest zgłoszenie utworzonego ZB do KNB i przekazanie umowy zrzeszenia organowi nadzoru bankowego.

W umowie należy określić:

• kompetencje banku spełniającego rolę wiodącą

• podstawy struktury organizacyjnej

• zgodnie z ustawą prezesi zarządów zrzeszonych banków tworzą radę zrzeszenia, której zakres i tryb działania oraz wykonywanie jej uchwał też określa umowa ZB dobrowolnie nie ma osobowości prawnej. Zakres samodzielności poszczególnych banków określa umowa zrzeszająca.

b)utworzone obligatoryjnie

• Banki spółdzielcze mają obowiązek zawarcia umowy zrzeszenia z bankiem zrzeszającym wymienionym w przepisach ustawy z dnia 7 grudnia 2000r.

• W celu utworzenia obligatoryjnego ZB spółdzielczych konieczne jest zawarcie umowy zatwierdzonej przez KNB.

• Swobodny wybór przez bank spółdzielczy banku zrzeszającego spośród wymienionych w ustawie.

• Obowiązek posiadania przez bank spółdzielczy co najmniej 1 akcji banku zrzeszającego lub nabyć w ciągu 6 miesięcy tą akcję.

• Bank spółdzielczy może wypowiedzieć umowę z zachowaniem okresu 6 miesięcy wypowiedzenia, ale jest zobowiązany zawrzeć umowę z innym bankiem zrzeszającym.

• Jest to rozwiązanie „obowiązkowego wyboru”

• Bank spółdzielczy może być zrzeszony z 1 bankiem zrzeszonym

• Ustawa nie określa ZB obligatoryjnego

• Bank spółdzielczy może wielokrotnie zmieniać zrzeszenia ale dopiero po opuszczeniu poprzedniego zrzeszenia

• Bank zrzeszający nie może wypowiedzieć umowę

• Zamiar wypowiedzenia bank spółdzielczy jest obowiązany zgłosić do KNB

• Rada Zrzeszenia

  • Wybierana z prezesów zarządów banków spółdzielczych oraz prezesa banku zrzeszającego

  • Jest organem opiniodawczo- doradczym zrzeszenia

> bank zrzeszający posiada dominującą pozycję w zrzeszeniu.