Mają swe źródła w odległej przeszłości. Już Arysto­teles w V księdze Metafizyki umieścił materiał słownikowy dotyczący głów­nych zagadnień filozoficznych. Dużo zagadnień filozoficznych prezentują wielkie ogólne encyklopedie, począ­wszy od Encyklopedii Diderota (-> encyklopedyści). Wybrane artykuły, o treści etycznej, z tej encyklopedii Przetłumaczono i wydano w St. Pe­tersburgu (1771) pod postacią małego słownika etycznego. Jedną z pierwszych prac, mających charakter słow­nika stricte filozoficznego, napisał
żydowski neoplatonik I. Izraeli (ok. 855-ok. 955) z Egiptu. Była to (napi­sana w języku arabskim) Księga de­finicji, zawierająca analizę pojęć filo­zoficznych. Kolejny słownik filozo­ficzny przygotował Awicenna. W Europie pierwszy słownik filozoficz­ny powstał na początku XIV w. w Pa­ryżu. Było to Compendium Philosophiae, odwołujące się do arystot-lizmu oraz, w szczególności, do fi­lozofii Alberta Wielkiego. Pierwszy nowożytny słownik filozoficzny, to trzytomowe Seminarium Totius Philosophiae, którego wydawcą był G.B. Bernardo (Wenecja 1582-1585). Pierwszy słownik w języku narodo­wym ukazał się we Francji w r. 1723. Była to praca H. Gautiera La Bib-liotheąue des philosophes. Na uwagę zasługuje z tych lat zwięzły i nowo­czesny (jak na swoje czasy) słownik J.G. Walcha Philosophisches Lexikon, Lipsk 1726). Z autorskich słow­ników w XVIII w. na wyróżnienie zasługuje także Dictionnaire philosophique Woltera (1764). W tym cza­sie ukazał się również w Niemczech słownik S. Maimona Philosophisches Wórterbuch (Berlin 1791). W XIX w. autorskie e.f. przygotowywali m.in.: Hegel i Herbart. Zwłaszcza w Niem­czech ukazało się w tym okresie wie­le słowników i encyklopedii (W.T. Krug, M. Furtmair, F.A. Hartsen, L. Noack, F. Kirchner). Najbardziej wówczas rzetelnym słownikiem był R. Eislera Wórterbuch der philosophischen Begriffe und Ausdrucke (1899). W obszarze anglosaskim pier­wszym poważnym słownikiem był J.M. Baldwina trzytomowy Dictionary of Philosophy and Psychology (New York 1901-1905). We Francji ukazał się bardzo ceniony słownik A. Lalande'a Vocabulaire techniąue et critiąue de la philosophie (pierwsze zeszytowe wydanie: Paryż 1909--1922). Wiele słowników ukazało się w okresie międzywojennym, głównie w Niemczech (np. R. Wagnera, A. Sternbecka, T. Mónnichsa). Wydane też zostały słowniki: węgierski, szwe­dzki (A. Ahlberga), duński, japoński, chiński (Fan Pingchlinga), włoski, brazylijski, rosyjski {Kratki) Fiłosofskij Słowar M.M. Rozentala i P.F. Judina). W okresie II wojny światowej ukazało się wiele słowników w Ame­ryce Łacińskiej, z których na uwagę zasługuje Diccionario de filosofia F. Mora, wydany w Meksyku w 1941 r. Rok później został wydany zwięzły The Dictionary of Philosophy D. Runesa (New York). Po wojnie najwię­cej słowników i encyklopedii ukazało się w Niemczech (np. słowniki: W. Bruggera, W. Ziegenfussa, A. Miillera, E. Metzke). Od 1980 r., wyda­wana jest w tym obszarze językowym Enzyklopddie Philosophie und Wissenschafts-theorie (Mannheim - Wien -Zurich t. 1. 1980, t. 2. 1984). Z an­glosaskich opracowań na wyróżnie­nie zasługuje „pomnikowa" The Encyclopedia of Philosophy (New York — London 1967) wydana w ośmiu tomach. Z kręgu włoskiego na dużą uwagę (zwłaszcza ze względu na bio­gramy filozofów) zasługuje czteroto­mowa Enciclopedia Filosofica (Wenecja—Rzym 1957), rozszerzona na­stępnie do ośmiu tomów (1982). Pod redakcją I. Sordi ukazał się zwięzły Dizionario di Filosofia (Mediolan 1976). Z wydawnictw francuskich na uwagę zasługuje D. Huismana Di-ctionnaire des philosophes (Paryż 1984). W Związku Radzieckim uka­zała się przede wszystkim pięciotomowa Fiłosofskaja Encikłopiediją (Moskwa 1960-1970) oraz Fiłosofskij Encikłopiediczeskij Słowar (Mo­skwa 1989). Słowniki filozoficzne ukazały się także m.in.: w Jugosławii, na Węgrzech i w Rumunii. W Ame­ryce Łacińskiej na uwagę zasługuje Diccionario filosofico, wydany w Ar­gentynie (Buenos Aires 1952), pod redakcją J.R. Pastora i J. Quilesa. Naj­obszerniejszą encyklopedią filozofi­czną w języku polskim będzie Pow­szechna Encyklopedia Filozofii (wyd. od 2000 w Lublinie przez Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu; przewodniczącym Komitetu Nauko­wego Encyklopedii jest M. Krąpiec): w zamierzeniu wydawców osiem to­mów ma zawierać około 4 tys. haseł, których autorzy „nie ograniczają się do referowania różnorodnych poglą­dów i stanowisk, lecz proponują tak­że racjonalne i zasadne rozwiązania". W języku polskim ukazał się także przekład The Oxford Companion to Philosophy pod red. T. Hondericha jako Encyklopedia filozofii, (t. 1-2, Poznań 1998). Jest to obszerna i wni­kliwa praca 249 autorów ze świata anglosaskiego. W zestawieniu powyż­szym pominięto filozoficzne słowniki specjalistyczne, tj. dotyczące: etyki, estetyki, logiki itp.